C.S.A. – Confederate States of America (2004)

Regie: Kevin Willmott | 89 minuten | drama, komedie, documentaire | Acteurs: Evamarii Johnson, Rupert Pate, Larry Peterson, Charles Frank, Fernando Arenas, Richard A. Buswell, Jon Niccum

Amerika is een vreemd land. Dat dachten de makers van de documentaire ook toen ze eenmaal klaar waren met filmen. Toen hun film dan ook praktisch werd verbannen vanwege anti-slavernij sentimenten, was het nog maar de vraag of de Amerikanen ooit geconfronteerd werden met hun zieke wereldbeeld. Maar hè, slavernij?

‘C.S.A.’ is een zogenaamde mockumentary. Dit zijn films die gefilmd zijn en gepresenteerd worden als echte documentaires, om zo een soort schijnrealiteit te laten zien. In het geval van ‘C.S.A.’ wordt er een wereld geschetst waarin de zuidelijke staten de Amerikaanse burgeroorlog gewonnen hebben, en zo de slavernij praktijken konden doorzetten.

Het beeld wat er wordt gegeven is schokkend en indrukwekkend. Aan de hand van een soort tijdlijn wordt er verteld wat er nou precies is misgegaan en welke invloed dat heeft gehad op de realiteit. Hierbij wordt het al duidelijk dat de maker veel tijd heeft gestoken in achtergrondonderzoek, want het geheel oogt overtuigend. Ook de ontwikkelingen die hieruit zouden voortvloeien volgens de maker zijn over het algemeen logisch als je er over nadenkt.

Wat deze film nu echt zo sterk maakt is de hoeveelheid ironie waarmee alles gepaard gaat. De aanval op Japan in de Tweede Wereldoorlog en de koude oorlog tegen het abolitionistische Canada zijn maar enkele voorbeelden. Dan zijn er ook nog de reclames die ondertussen gepresenteerd worden. In een overduidelijke Amerikaanse stijl worden producten zoals ‘niggerhair’ (sigaretten) en super armboeien gepresenteerd.

Wat alleen jammer aan de film is, is dat het acteerwerk soms tekort schiet. En dat heeft helaas wel invloed op de sfeer die de film probeert te creëren. Ook gaat de film bij sommige plotpunten de mist in. Zo is de alternatieve geschiedenis die er gepresenteerd wordt, vrij van enige nuance. Er is daarnaast niet veel aandacht voor de reactie van het volk zelf, en vragen sommige punten in de geschiedenis meer verklaring.

Toch is ‘C.S.A.’ een van de betere mockumentaries. De film zet prima een realiteit neer waarvan we allemaal van geluk mogen spreken dat deze maar schijn is. Hoewel, het einde geeft wel aan dat we misschien niet eens zover hier vanaf zaten.

Bertine van Hövell