Cafard (2015)

Regie: Jan Bultheel | 92 minuten | animatie | Originele stemmencast: Wim Willaert, Dinara Drukarova, Benoit Gob, Sebastien Dewaele, Maarten Ketels

Henri Herd (1884-1965) was al twee keer wereldkampioen worstelen toen hij zich in augustus 1914 opgaf als vrijwilliger in het Belgische leger. De toen dertigjarige worstelaar, die als bijnaam Constant le Marin droeg, werd al snel gepromoveerd tot sergeant en werd overgeplaatst naar het Belgische pantserkorps. De daaropvolgende jaren vocht hij aan het oostfront. De Belgische animatiefilm voor volwassenen, ‘Cafard’ (‘kakkerlak’, maar ook ‘heimwee’ of ‘de blues’), is onder andere op zijn leven gebaseerd en gaat over hoe de in Oostende wonende wereldkampioen worstelen Jean Mordant de Eerste Wereldoorlog beleeft. Het personage Guido, het hitsige jonge neefje van worstelaar Jean Mordant, is geïnspireerd door Julien Lahaut, de in 1950 vermoorde leider van de Kommunistische Partij van België.

Buenos Aires, aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. Jean Mordant belt met zijn vijftienjarige dochter Mimi in Oostende om haar van zijn zojuist behaalde overwinning te vertellen: hij is wereldkampioen geworden. Wanneer zij hem vertelt dat ze is verkracht door een groep Duitse soldaten, neemt hij onmiddellijk het besluit weer naar Oostende te vertrekken, ondanks het tegensputterende gemopper van zijn trainer Victor.  Eenmaal thuis belooft Jean zijn dochter dat hij er voor haar zal zijn, maar lang kan hij niet voor haar zorgen, België heeft hem nodig. Jean meldt zich – enigszins onder druk van Victor, maar zelf wil hij ook wel graag wraak nemen op de Duitsers – aan voor het ACM-korps (Autos-Canons-Mitrailleuses). “Met Kerst neem ik een cadeautje voor je mee uit Parijs,” belooft hij Mimi. Maar de divisie wordt overgeplaatst naar het oostfront en er gaan flink wat Kerstmissen voorbij voordat Jean terug kan keren naar Oostende…

‘Cafard’ is gemaakt met de motion capture techniek. De acteurs dragen speciale kleding waarop licht reflecteert, waarna de beweging van de acteurs digitaal opgeslagen wordt. Daarna wordt het door middel van animatie bijgewerkt. Je kent deze methode van films als ‘Avatar’ en ‘The Hobbit’, maar visueel ziet ‘Cafard’ er minder gelikt uit, wat overigens niet negatief bedoeld is. Het bijwerken is op een manier gedaan die doet denken aan videogames uit de jaren negentig, denk Lara Croft in de eerste Tomb Raider. De luchten zijn dramatisch felgekleurd en landschappen en water zijn nauwelijks gedetailleerd, zodat het soms één massief geheel vormt. Daarentegen zijn de gebouwen en interieurs prachtig weergegeven. Maar ondanks die onafheid zit er een menselijkheid in de personages waardoor je onmiddellijk in het verhaal meegesleurd wordt. De emoties voelen oprecht, mede dankzij de geweldige stemmen, doorspekt met een weelderig Oostends accent. Het verhaal van ‘Cafard’ belicht een onderdeel van de Eerste Wereldoorlog dat niet bij veel mensen meer bekend is. Bovenal overheerst het uitzichtloze gevoel dat een oorlog met zich meebrengt. En dat is iets wat helaas nog altijd actueel is. De sobere stijl van het ambitieuze ‘Cafard’ zal niet iedereen aanspreken, maar de film is geloofwaardiger dan menig live-action of realistisch lijkende animatiefilm.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 22 oktober 2015
VOD-release: 18 februari 2016
DVD-release: 18 februari 2016