Cafe de los maestros (2008)
Regie: Miguel Kohan |90 minuten | muziek, documentaire | Acteurs: Horacio a Salgan, Leopoldo Federico, Lagrima Rios, Anibal Arias, Jose Libertella, Luis Stazo
Regisseur Miguel Kohan heeft met deze documentaire een echte liefhebbersfilm op het doek gezet. Verschillende Argentijnse oude heren en dames keuvelen wat voort over hun tijd in de jaren dertig en veertig toen de tango nog a way of life was. Deze maestros zitten vol passie voor deze bijzondere muziekstijl en dit brengen ze goed over op ons als publiek. Ook de shots waarin opnamen van de tangomuziek getoond worden laten zien hoeveel liefde deze mensen voor hun levenswijze hebben. Nadat er gezongen is door een van de ‘old ladies’ of wanneer een goed stuk gespeeld is op de bandoneon (Argentijnse trekharmonica) pinken velen van hen een melancholisch traantje weg.
Dat zij dan ook toewerken naar een finale in het teatro Colon maakt voor hen de melancholie helemaal overweldigend. Want wat is er nou mooier dan nog een keer die ‘Gouden Eeuw van de tango’ op te roepen met de mensen van toen en het gevoel van toen. Ook hier weer is de passie voor de tango goed te begrijpen als kijker en kunnen we echt meeleven met deze mensen. De muziek die dan ook steeds op de achtergrond aanwezig is past absoluut bij de passievolle sfeer die vooral de maestros heel sterk voelen.
De beelden zijn zeer afwisselend wat het niet vervelend maakt om naar de oudjes te luisteren. Tussendoor zien we namelijk zwart-wit shots van vroegere opnamen en optredens, maar ook kleurenbeelden van het leven in Argentijnse steden en het leven van de muzikanten buiten hun muziek om, zoals het bezoeken van paardenrennen. Dat deze beelden afwijken van waar het eigenlijk om gaat in de documentaire: de tango, kan soms wel verwarrend zijn. Het is voor een tangoleek moeilijk om steeds om te schakelen van wanneer het nou wel en wanneer het nou niet over de tango gaat en wat er daarnaast nog wordt getoond.
Een andere onduidelijkheid in ‘Cafe de los maestros’ is dat deze ‘maestros’ tot aan het eind van de docu niet bij naam genoemd worden, wat het voor een ondeskundige wederom lastig maakt om zaken te plaatsen. Daarom is het ook niet overbodig te zeggen dat ‘Cafe de los maestros’ een echte liefhebbersfilm is. Een film waar mensen heengaan die op zijn minst wel eens een tangopasje op de dansvloer wagen.
Tangopasjes komen in deze productie trouwens teleurstellend weinig voor. Iedere onwetende die naar een film over tango gaat, verwacht aan de lopende band heftige Spaanse dansers in beeld, die alle kanten op zwierzwaaien. We moeten het echter doen met wat zeer vluchtige beelden van oude heren die jonge dames bij proberen te houden in hun rappe tango tempo. Naast muziek lijkt het de oude bazen om nog twee andere zaken te gaan in het leven: vrouwen en paardenrennen. Ook dit blijft een kleine gok naar het leven van de tango-ers naast hun muziekpassie, omdat er enkel hier en daar wat wordt geroepen over vrouwen en de tango en we zo nu en dan wat beelden voorbij zien flitsen van paardenrennen.
Wat geen enkele kijker echter kan ontgaan is het chauvinistische tintje dat ‘Cafe de los maestros’ met zich meedraagt. Want het gaat niet alleen over de tango, vrouwen en paardenrennen. Nee, het gaat over de tango, vrouwen en paardenrennen in hun Argentinië. Wanneer we dit lichte chauvinisme echter rustig omzetten naar liefde voor het eigen land, is er eigenlijk niet zoveel aan de hand. We begrijpen dan dat deze lui van de oude tangogarde alleen maar het beste voorhebben met hun eigen land, de vrouwen, de paardenrennen en de tango.
Het eindconcert waar de tangohelden met z’n allen zo hard naar toe hebben gewerkt mag zeker indrukwekkend genoemd worden. Naast het feit dat het theater zelf enorm veel indruk maakt met zijn barokke balustrades en oversized rode fluwelen gordijnen voor het podium, spelen de maestros ook echt wel de sterren van de hemel.
Wat we ons dan afvragen is wie Miguel Kohan aan wil spreken met ‘Cafe de los maestros’. Heeft hij de tango nieuw leven in willen blazen door dit kijkje in de wereld van de ‘tangomaestros’, of heeft hij enkel een vertoning willen maken van wat er nog leeft onder het Argentijnse volk als het deze muziekstijl betreft?
Opvallend is wel dat het publiek bij het finale optreden qua leeftijd niet onder de vijfenzeventig jaar duikt, waaruit we op kunnen maken dat de tango-helden zelf in ieder geval niet als doel hebben gehad de tango nieuw leven in te blazen onder jongeren. En misschien was dit ook niet nodig. Al met al kun je het er, ook als tango leek, met Google in de aanslag, best eens op wagen deze documentaire te gaan bekijken. Al was het alleen maar om wat minder “lekerig” te worden.
Jard Diederiks
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 9 oktober 2008