Cairo Conspiracy – Walad min al-Janna (2022)
Regie: Tarik Saleh | 121 minuten | drama, thriller | Acteurs: Tawfeek Barhom, Fares Fares, Mohammad Bakri, Makram Khoury, Mehdi Dehbi, Moe Ayoub, Sherwan Haji, Jawad Altawil, Ramzi Choukair, Samy Soliman, Ahmed Laissaoui, Hassan El Sayed, Amr Mosad, Mouloud Ayad
‘Cairo Conspiracy’ is beeldende coming of age, over visserszoon Adam (Barhom) studerend aan een universiteit gerelateerd aan de Moslimbroederschap. Deze politiek-religieuze beweging vergt enige voorkennis. De in 1928 gestichte Broederschap streeft naar eigen zeggen op vreedzame wijze dominantie na van de islamitische cultuur. Terroristische facties hebben zich afgesplitst.
Egypte is een ingewikkeld land, na WOII grotendeels door legerleiders geregeerd. De Broederschap werd verboden omdat afsplitsingen geweld hadden gebruikt, zoals de moord op president Sadat in 1981. Na de Arabische Lente (2011) werd de beweging gelegaliseerd, won democratische verkiezingen en leverde de president; het leger bleef machtig, en zette deze Morsi in 2014 weer af.
In die periode speelt ‘Cairo Conspiracy’. Regisseur Saleh, een Zweed met Egyptische roots, baseert zijn verhaal naar eigen zeggen op de roman ‘In de naam van de roos’ van Umberto Eco – een whodunit in een middeleeuws klooster; Adam komt de religieuze universiteit Al-Azhar binnen in de periode dat de groot-imam – een soort rector, plots overlijdt.
De zittende president – we zien een portret van Al-Sisi, wil de door hem gewenste opvolger aanstellen. Saleh weet de kijker te hechten aan hoofdpersonages Adam en veiligheidsagent Colonel Ibrahim (een intrigerende Fares) en niet aan de overtuigingen – zonder ingewikkeld te doen. ‘Cairo Conspiracy’ biedt zwierige penseelstreken in panoramaformaat.
Adams vader heeft zich neergelegd bij het feit dat zijn slimme zoon geen visser zal worden, en naar moeders wens gaat studeren. We zien de bleue Adam arriveren in Cairo, waar we een preek horen van de imam. ‘Het enige van belang voor god is vergeving’, horen wij. De jongen is toegewijd. Kort daarna ziet hij op televisie dat de imam is verscheiden en een medestudent is vermoord.
Vergeving betekent niet dat moord wordt goedgekeurd door de islam, die in tegenstelling tot het christendom religieuze leiders een juridische status geeft middels het uitvaardigen van fatwa’s. Saleh bedient zich in dit kader van show don’t tell, en het centraal stellen van menselijke hoofdpersonages zorgt ervoor dat we ons niet het hoofd hoeven breken over politiek en religie.
Voert de veiligheidsdienst liquidaties uit in Al-Azhar vanwege terroristische dreiging, of anders? ‘Cairo Conspiracy’ overtuigt als degelijke whodunit met een menselijke maat, al valt het begrip politieke thriller vaker omdat de gecompliceerde situatie in Egypte immer de achtergrond vormt. Saleh vindt de balans, waardoor zijn film als universeel drama is te ervaren.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 27 april 2023
DVD-release: 4 augustus 2023