Calimucho (2008)

Regie: Eugenie Jansen | 93 minuten | drama | Acteurs: Dicky Kilian, Willy Soeurt, Timo Soeurt, Peter Verberk, Ellie Teeuw, Tarek Hannoudi, Ralf Huppertz, Manfred Hupertz, Joshy Huppertz, Freddy Kenton, Evelyne Bouglione, Charlie Kremer, Verena Kremer, Diane Kremer, Marco Kremer, Aziz Damou, Abdellatif Abitoui

Arthouse trekt zich in de regel weinig aan van de waan van de dag. Toch blijft ook deze tak van filmkunst niet verschoond van modetrekjes. Zo zijn aan het begin van de 21e eeuw documentaires en speelfilms steeds lastiger uit elkaar te houden. Documentairemakers zetten regelmatig hele sequenties in scène terwijl speelfilmmakers steeds vaker werken met een hyperrealistische setting. Niet-professionele acteurs – nog zo’n modeverschijnsel – verlenen de film extra authenticiteit.

Wat dat betreft is de Nederlandse speelfilm ‘Calimucho’ een typisch product van zijn tijd. We volgen een circusfamilie in haar dagelijkse bezigheden, van het opzetten van de tent tot het oefenen van een nieuw nummer. In eerste instantie zou je zweren dat je te maken hebt met een documentaire in cinema verité stijl. Niet alleen zijn de bezigheden vanzelfsprekend, ook de dialogen klinken volkomen naturel. Bovendien dragen de personages dezelfde naam als de spelers, en zijn de spelers weer afkomstig uit het geportretteerde circus.

Wie wat verder kijkt, ziet onder de schijn van alledaagsheid een sterk en dwingend script, geschreven door schrijfster/spreekstalmeester/matroos Natasha Gerson. Iedere scène staat in dienst van het secuur opgebouwde drama. Het bezoek van de grootouders van Timo, de karweitjes die Dicky en Tarek getweeën op zich nemen, de irritatie van Dicky’s vader: alles heeft zijn dramatische betekenis. Door de documentaire aanpak raak je snel gehecht aan de personages, waardoor het drama des te hard aankomt.

Qua vorm is ‘Calimucho’ veel ingenieuzer dan op het eerste gezicht lijkt. Omdat je in documentairevorm nooit het hele verhaal kunt vertellen, worden we op originele manier bijgezongen door het circusorkest. Dit vertelt wat er aan het verhaal vooraf ging en wijst een enkele keer vooruit. Als de ouders van Willy op bezoek komen, levert een piepjong acrobatenduo vrolijk kwetterend commentaar. Dat commentaar is niet alleen geestig, maar zorgt dat je onmiddellijk weet hoe de verhoudingen liggen binnen de familie. Zo worden steeds weer handigheidjes uitgehaald die de gaten in het verhaal dichten.

Visueel is ‘Calimucho’ al even bijzonder. De meeste actie gebeurt buiten het zicht van de camera. Door de personages in close-up te nemen terwijl er om hen heen van alles gebeurt, wordt de nieuwsgierigheid van de kijker maximaal geprikkeld. Het levert een huiveringwekkende scène op, als de niet al te handvaste Willy een messenwerpnummer probeert met Dicky als assistente. We zien alleen het gezicht van Dicky terwijl we de messen langs horen vliegen.

In al zijn bescheidenheid is ‘Calimucho’ een razendknap stukje cinema. Een inventieve, meeslepende, sfeervolle en bij vlagen erg grappige arthousefilm, die de kijker laat nadenken over zaken als loyaliteit, familiebanden en geluk. Tijdloze thema’s in een tijdloze film.

Henny Wouters

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 11 september 2008