Casualties of War (1989)

Regie: Brian De Palma | 109 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Michael J. Fox, Sean Penn, John C. Reilly, Don Harvey, John Leguizamo, Ving Rhames, Thuy Thu Le

‘Casualties of War’ is een onderbelichte film van Brian De Palma die veel meer aandacht verdient. De prent geeft een schrijnend beeld waartoe mensen in oorlogstijd toe in staat zijn.

De Canadese acteur Michael J. Fox speelt de rol van de jonge soldaat Eriksson. Deze militair komt in de Vietnam-oorlog terecht, waar hem een ware hel wacht. Als groentje kan Eriksson amper bevatten wat voor gruwelen zich afspelen in de Aziatische jungle. Zijn peletonleider Meserve (Penn) is een door de oorlog geharde jongen die zijn groep koste wat het kost bijeen wil houden. Door een Vietnamees meisje (Thu Le) te verkrachten en te doden, hoopt Meserve het moraal op te vijzelen en hun onderlinge band te versterken. Zijn doodsbange peletonleden doen wat hun leider hen vraagt. Alleen Eriksson komt in opstand tegen Meserve’s bevel en wil zijn peleton naar de krijgsraad sturen. Er ontstaat een levensgevaarlijke situatie als Eriksson tegenover de groep komt te staan. ‘Casualties of War’ is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Met die wetenschap in gedachte, komt de impact van de film nog harder aan. De Palma weet de film op een ingetogen manier te presenteren, zodat er een spannende, beklemmende film ontstaat. Het goede acteerwerk van de cast zorgt ervoor dat je continu op het puntje van je stoel zit.

Met de keuze van Fox, heeft De Palma een gewaagde keuze gemaakt. De Canadees had voornamelijk lichtere rollen in komische films op zijn naam staan. Gelukkig heeft de casting van Fox goed uitgepakt. Sterker nog: het acteerwerk van de kleine acteur is één van de sterkste punten van de film. Fox speelt erg naturel en hij weet van zijn personage een waardig karakter te maken. De dilemma’s waarmee Fox’ karakter mee worstelt, worden op een mooie en gevoelige manier vertolkt. Fox is niet één van de beste acteurs, maar zijn frisse uitstraling pakt ook in deze zwaardere productie erg goed uit. Het ingetogen spel en lichaamstaal van de Canadees leveren misschien wel zijn beste acteerprestatie tot nu toe op. Ook Sean Penn zet een mooie rol neer. Ondanks de vrij stereotype manier waarop zijn rol geschreven is, weet Penn toch een echt mens van vlees en bloed neer te zetten. De immense druk die op de schouders van de jonge peletonleider ligt en de wreedheden om hem heen, hebben haar tol geëist. Penn vertolkt een bange, emotioneel gebroken jongeman die medelijden op weet te wekken. De Amerikaanse oorlogspropaganda heeft zijn blik vervormd en voor hem is de vijand niets meer dan een stuk vlees.

John C. Reilly en Leguizamo zijn ook ijzersterk in hun rol als soldaat onder Penn. Uit angst om buiten gesloten te worden, nemen de jongens deel aan de verkrachting van een onschuldig Vietnamees meisje. De angst, weerzin en twijfels die aan hen vreten, worden op indrukwekkende wijze vertolkt door Reilly en Leguizamo. De film praat de misdaden van de soldaten niet goed, maar weet wel enig begrip te kweken voor de omstandigheden waarin de soldaten verkeerden. Oorlog haalt het slechtste uit ieder mens naar boven. ‘Casualties of War’ is een indrukwekkende en emotionele film geworden. Het is een mooi verhaal over de kracht van een individu die de moed had om op te staan voor zijn principes en bovenal rechtvaardigheidsgevoel. De Palma heeft de valkuilen van moralisme behendig weten te omzeilen en dat zorgt voor een film die je aan het denken zet.  Echte helden zijn schaars en ons instinct is puur gericht op overleven. In een onzeker bestaan in het krijgsgeweld is er weinig plaats voor morele zaken. Wat zou jij doen in oorlogstijd?

Frank v.d. Ven

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 2 februari 1990
DVD-release: 5 juni 2013