Caught by the Tides – Feng liu yi dai (2024)
Regie: Jia Zhang-ke | 111 minuten | drama | Acteurs: Tao Zhao, You Zhou, Zhubin Li, Zhou Lan, Jianlin Pan, Maotao Hu, Changchu Xu
Zorgzaam volgt Chinees filmmaker Jia Zhang-ke in ‘Caught by the Tides’ de twee geliefden Qiaoqiao (Tao Zhao) en Bin (Zhubin Li) over een tijdspanne van meer dan twintig jaar. In het begin zijn de twee onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zij werkt als danser en zanger en hij sprokkelt een hongerloontje bijeen als een manusje-van-alles. Dan is er een plotselinge breuk wanneer Bin zijn kans schoon ziet om ergens anders in China zijn geluk te beproeven.
Begeleid door nostalgische muziek borrelt de wanhopige zoektocht van de zwijgzame Qiaoqia over van verlangen. Wanneer ze hem eenmaal op het spoor komt in het enorme land, heeft de tijd echter al een hele hoop schade gericht aan wat ze ooit voor elkaar voelden en voor elkaar overhadden. Met sigaret half in de mond praat Bin leidend in korte zinnen en zwijgt zij lijdend. Hun gezamenlijke toekomstmuziek is al een tijdje vervlogen.
In het China van Bin en Qiaoqiao zie je hoe onmetelijke landschappen transformeren door economische voorspoed en hoe daarin grote drommen mensen worden meegesleept. De onoverkomelijke veranderingen benadrukt regisseur Zhang-ke door verschillend filmmateriaal te gebruiken, onder meer materiaal op film en digitaal geschoten materiaal. Ook monteert Zhang-Ke stukken uit ouder werk waarin het personage Qiaoqiao een rol speelt waaronder ‘Unknown Pleasures’ (2002) en ‘Ash is the Purest White’ (2018). Dit alles versterkt het idee hoe hard de tijd voorbijsnelt en dat wat Bin en Qiaoqiao, los van elkaar of niet, ook doet of wil, ze in wezen een speelbal van hogere machten zijn.
In ‘Caught by the Tides’, dat wat weg heeft van een stille film, is zwijgen niet altijd goud maar spreekt het zonder meer boekdelen. Waar de nonchalante Bin al weinig woorden uitstoot, doet Qiaoqiao er met haar geprevel nog een schep bovenop. Gedurende die twee decennia waait ze mee op gevoelens en de (pop)muziek die overal en nergens aanwezig is op de plekken waar ze op zoek is naar haar voormalige geliefde en zichzelf. Het verhaal doet ook geen gewichtige pogingen om uit te leggen waarom het koppel uit elkaar groeit. Het overkomt ze gewoonweg, net als de grote veranderingen voor China. Wil Zhang-ke hiermee zeggen dat dit ook geldt voor miljoenen van zijn landgenoten? Echter wanneer Qiaoqiao eindelijk op fluistertoon spreekt, dan komt dit loeihard binnen.
Nu is het werk van Jia Zhang-ke nooit echt eenduidig, maar ‘Caught by the Tides’ spant op dit vlak ook in zijn oeuvre wel de kroon. Als je daar weerstand tegen hebt, is het misschien moeilijk om je door deze filmreis mee te laten voeren. Daarnaast is de film overduidelijk getekend door de coronapandemie en boezemt het een ondefinieerbare angst in voor wat China allemaal tegelijk kan zijn. Dit zal niet iedereen welgevallen.
Roy van Landschoot
Waardering: 3.5
Speciale vertoning: IFFR 2025
Bioscooprelease: 20 februari 2025