Christmas in July (1940)

Regie: Preston Sturges | 67 minuten | komedie, romantiek | Acteurs: Dick Powell, Ellen Drew, Raymond Walburn, Alexander Carr, William Demarest, Ernest Truex, Franklin Pangborn, Harry Hayden, Rod Cameron, Adrian Morris, Harry Rosenthal, Georgia Caine, Ferike Boros, Torben Meyer, Julius Tannen, Al Bridge, Lucille Ward, Kay Stewart, Victor Potel

‘Christmas in July’ is de tweede film van de Amerikaanse regisseur Preston Sturges. Sturges genoot nooit de bekendheid van regisseurs als Frank Capra, Howard Hawks of Billy Wilder. Toch zijn zijn komedies bijna zonder uitzondering goed en zorgt de subtiele maatschappijkritiek voor gewicht in de schaal. Sturges’ films zijn altijd goed herkenbaar. Vooral typerend is de afwezigheid van kwaadwillende personages. De mensen zijn van nature goed en het meeste ongeluk komt dan ook voort uit ongelukkige misverstanden en onhandigheden. Het zijn daarom positieve films. Dingen kunnen tegen zitten en niet gaan zoals je wilt, maar uiteindelijk komt alles met enig vertrouwen wel goed. En met die opsteker gaat ook ‘Christmas in July’ van start, al is het lang de vraag of het wel echt allemaal goed komt.

“If you can’t sleep at night, it isn’t the coffee, it’s the bunk”. Het is de slogan die de simpele kantoorbediende Jimmy MacDonald (Dick Powell) heeft bedacht voor een wedstrijd van een koffieproducent. De winnaar krijgt 25.000 dollar en de wereld van Jimmy staat dan ook volledig op zijn kop als hij een telegram krijgt waarin staat dat hij de wedstrijd heeft gewonnen. Het is een grap van een paar collega’s, die al snel berouw krijgen van hun onschuldig bedoelde nepbericht. Maar de gelegenheid om Jimmy iets te vertellen krijgen ze niet. Jimmy blijft denken dat hij heeft gewonnen en zijn omgeving ook, zelfs het bedrijf dat de prijs verstrekt. Maar het ziet er niet naar uit dat het misverstand lang stand zal houden.

De humor, variërend van screwballachtige taferelen naar meer kritische, gevatte grapjes, is scherp. Zo wordt de slogan van Jimmy door iedereen enthousiast ontvangen, maar is niemand in staat deze te herhalen. Zij denken dat, omdat de slogan heeft gewonnen, deze dan wel goed móet zijn, ook al blijft hij blijkbaar niet erg hangen. Tegelijkertijd is het natuurlijk dramatisch. Jimmy, die begrijpelijk heel blij is met zijn overwinning en bovendien denkt 25.000 dollar rijker te zijn, roept dan ook medelijden op. Dit gevoel wordt, naarmate de film vordert en Jimmy’s karakter verder gestalte krijgt, alleen maar versterkt. Want hij is een goedzak. De titel is een verwijzing naar het kerstachtige spektakel dat ontstaat wanneer Jimmy zijn hele buurt cadeautjes uitdeelt, zonder ook maar een cent aan zich zelf te hebben besteed.

Het verhaal is niet altijd even geloofwaardig, maar dat heeft zijn charmes. Dat Jimmy de cheque van het prijzengeld zo meekrijgt van de baas van de betreffende koffiefabriek, een bijzonder leuke rol van Raymond Walburn, doet natuurlijk wel even de wenkbrauwen fronsen, maar tegelijk is het van een prettige vanzelfsprekendheid. De film wordt nooit te complex gemaakt waardoor de volle aandacht op kan gaan naar het Jimmy en zijn vriendin (Ellen Drew) en de interactie met hun omgeving, met het ene kleurrijke personage na het andere.

‘Christmas in July’ heeft niet de precisie en het gewicht van Sturges’ latere toppers als ‘Sullivan’s Travels’ en ‘The Palm Beach Story’, maar is met de leuke en vooral vriendelijke personages, geslaagde humor en passend korte tijdsduur, iets meer dan een uur, de moeite van het kijken zeker waard.

David Croese

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 12 januari 1942
Speciale vertoning: Written and Directed by Preston Sturges – Eye Filmmuseum – 21 september – 15 oktober 2023