Cinema, Aspirins and Vultures – Cinema, Aspirinas et Urubus (2005)

Regie: Marcelo Gomes | 99 minuten | drama, oorlog, avontuur | Acteurs: Peter Ketnath, João Miguel, Fabiana Pirro, Hermylla Guedes, Oswaldo Mil, Fernando Teixeira, Madalena Accioly, Jeane Alves, Daniela Câmara, Veronica Cavalcanti, Jorge Clésio, Lúcia do Acordeon, Mano Fialho, Francisco Figueiredo, Paula Francinete, Sandro Guerra, Irandhir, José Leite, Nanegro Lira, Arilson Lopes, Zezita Matos, Osvaldo Mil, Rodrigo Riszla

In 1942 is de Tweede Wereldoorlog in alle hevigheid aan de gang. Dat wil zeggen: in Europa. In Brazilië, zeker in een uithoek als de Sertão regio, is er weinig te merken van oorlog. Daar houden de meeste mensen zich bezig met overleven in de dorre omgeving, of men trekt weg naar de stad of de oerwouden van de Amazone.

Johann, een Duitser, wil niets weten van de oorlog en is zijn thuisland al ontvlucht voor de oorlog begon. Hij is uiteindelijk in Brazilië beland, waar hij het hele land doortrekt in een vrachtwagen, in dienst van een aspirinefabrikant. Met behulp van een filmprojector probeert hij in de dorpjes en steden dit nieuwe wondermiddel te verkopen. En met succes: zowel aspirine als film zijn bij veel mensen nog niet bekend, en onder de indruk van zoveel nieuwigheid kopen de Brazilianen massaal de pilletjes van Johann.

Ondertussen geniet Johann van het avontuurlijke bestaan van handelsreiziger. Zo nu en dan pikt hij een lifter op: soms een zwijgzame boer, soms een mooie jonge vrouw, en soms ook een type als Ranulpho: een jonge vent, gezegend met een pessimistische doch humoristische kijk op de wereld. Hij wil naar Rio, weg van het troosteloze bestaan in Sertão.

En daarmee is eigenlijk al bijna het hele verhaal verteld. Heel erg veel gebeurt er niet in deze film. Ranulpho ziet Johanns florerende bezigheden en weet zich aan hem op te dringen als zijn assistent. Samen reizen de mannen verder en ze bespreken op vaak wat plagerige toon elkaars zorgen.

Johann wordt uiteindelijk toch opgeroepen voor dienstplicht en zal moeten kiezen of hij teruggaat naar Europa, of de oorlog ontvlucht met alle risico’s van dien. Ranulpho weet nauwelijks wat hij moet gaan doen in Rio. Die plagerige toon en de zinderende hitte, die voorkomt dat beide mannen zich al te veel kunnen opwinden over wat hen bezighoudt, geeft de film een bijna slaperige sfeer. En dat werkt uitstekend. Op ontspannen wijze volg je de twee mannen, en zelfs als Johann moet vechten voor zijn leven omdat hij is gebeten door een slang, weet de film die aparte sfeer te behouden. Een bijna hypnotiserende sfeer die je met afstand laat kijken naar wat er zich afspeelt, maar die je haast ongemerkt toch beetpakt en geboeid laat kijken.

De overbelichting die in sommige scènes aanwezig is, draagt bij aan deze sfeer. Je voelt bijna hoe de hitte als een zware deken over de mannen ligt. De subtiele humor zorgt er ondertussen voor dat de film je niet té veel hypnotiseert. Ranulpho en Johann hebben interessante en vaak ook grappige gesprekjes met elkaar: vaak over schijnbaar onbelangrijke zaken, maar juist daardoor wordt de vriendschap echt en geloofwaardig. De totaal verschillende achtergronden maakt dat beide mannen vrij onbevooroordeeld tegenover elkaar staan. Ze laten zich door elkaar informeren en bekritiseren.

‘Cinema, Aspirins and Vultures’ is een film waarin het thema vriendschap centraal staat, maar waarin onderliggend ook gekeken wordt naar maatschappelijke onderwerpen, zoals de (indirecte) gevolgen van oorlog en armoede op de levens van gewone mensen. Deze thematiek tegen een unieke achtergrond (Brazilië in 1942, de opkomst van aspirine en film), de sfeervolle regie en verfilming van Marcelo Gomes, en het (onopvallend) goede acteren van Peter Ketnath en vooral João Miguel, maken van ‘Cinema, Aspirins en Vultures’ een goede en zeer interessante film.

Daniël Brandsema

Waardering: 4

Bioscooprelease: 18 mei 2006