Cinema Paradiso-Nuovo cinema Paradiso (1989)

Regie: Giuseppe Tornatore | 123 minuten | drama | Acteurs: Antonella Attili, Enzo Cannavale, Isa Danieli, Leo Gullotta, Marco Leonardi, Pupella Maggio, Agnese Nano, Leopoldo Trieste, Salvatore Cascio, Tano Cimarosa, Nicola Di Pinto, Roberta Lena, Nino Terzo, Jacques Perrin, Philippe Noiret    

De inmiddels vijftig jaar oude regisseur Giuseppe Tornatore brak in 1989 internationaal door met deze inmiddels klassieke film over de Italiaanse cinema. Of beter gezegd, een film over exhibitie en bioscoopbezoek in Italië.

‘Cinema Paradiso’ is voorzien van een ietwat zoete maar desalniettemin gevoelige soundtrack, gecomponeerd door één van de meest gewaardeerde en misschien wel de meest ‘vruchtbare’ filmcomponisten ooit, Ennio Morricone. De film neemt de kijker mee op een reis naar een klein dorpje, alwaar deze bekend raakt met haar inwoners en met name met de jonge, bijdehante maar tegelijkertijd schattige Salvatore. Deze jongen is geïntrigeerd door cinema en dan ook vrijwel elke dag te vinden in de bioscoop. Hij raakt bevriend met de operateur en droomt ervan om zelf op een dag films te vertonen of zo mogelijk, films te maken.

Wat kun je van deze film verwachten? Een heleboel. Het is een film over cinema in de breedste zin van het woord. Zo speelt deze zich niet alleen voor het grootste deel van de tijd in de Cinema (Paradiso) af, maar bestaat hij bovendien uit de nodige fragmenten uit allerhande klassiekers. Daarnaast geeft de film een uitgebreid beeld van het toenmalige bioscooppubliek. Dat dit heel gevarieerd was en dat de bioscoop een publieke plaats was, wordt overduidelijk weergegeven. Zo zien we onder meer slapende mensen, rokende jonge kinderen, een stel dat seks heeft, een vrouw die haar kind de borst geeft en jongens die wel heel erg letterlijk aan hun trekken komen.

Naast een les in filmgeschiedenis, productie en exhibitie, gaat ‘Cinema Paradiso’ bovenal over universele thema’s als vriendschap, liefde en het proces van volwassen worden alsmede armoede, eenzaamheid, ouder worden en de dood. De film is bij vlagen enorm komisch. Er valt vrijwel elke minuut wel iets te lachen. Desalniettemin zit er een dramatische ondertoon aan die niet zomaar weg te moffelen is. En wat dat betreft is deze film als het leven zelf. Er valt genoeg te genieten, maar de ellende weet vrijwel altijd naar boven te komen. Mooie momenten gaan nou eenmaal sneller voorbij dan vervelende momenten, al is het vaak gevoelsmatig. “Time flies when you’re having fun”. En dat is eigenlijk waar ‘Cinema Paradiso’ vooral over gaat; tijd. Geniet van je leven zolang het duurt. Koester je dierbare herinneringen maar vergeet daarnaast niet om vooruit te kijken. Een film voor filmliefhebbers, die overduidelijk gemaakt is door een filmliefhebber.

Vincent Nijman

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 13 april 1990