Circumstance (2011)

Regie: Maryam Keshavarz | 103 minuten | drama | Acteurs: Nikohl Boosheri, Sarah Kazemy, Reza Sixo Safai, Soheil Parsa, Nasrin Pakkho, Sina Amedson, Keon Mohajeri

Atefeh en Shireen zijn twee in Teheran wonende vriendinnen die steeds meer voor elkaar gaan voelen, een liefde die in Iran natuurlijk nog steeds niet wordt geaccepteerd. Aanvankelijk zorgt deze opbloeiende seksualiteit voor een nog dichtere band tussen de twee tieners, maar wanneer Mehran, de broer van Atefeh, verliefd wordt op Shireen, zet dat een neerwaartse spiraal in. Mehran is namelijk vroom moslim en heeft een hele andere kijk op hoe vrouwen zich behoren te gedragen dan de rest van Atefehs familie.

‘Circumstance’ van de vrouwelijke regisseur Maryam Keshavarz heeft nogal wat kritiek op het Iranese beleid. Het is een Iranese film waarin eens echt aandacht wordt besteed aan de moeilijke situatie waarin de Iranese vrouwen verkeren. Anderzijds zien we dat het Iranese gezinsleven eigenlijk niet eens zoveel verschilt van het onze. In ‘Circumstance’ zien we een Iran dat we nauwelijks kennen. Het verhaal speelt zich af in hoofdstad Teheran: er worden grote feesten gegeven, mensen experimenteren met drugs en de ontluikende seksualiteit van Iranese vrouwen wordt getoond.

‘Circumstance’ is vooral een heerlijke sensuele film die gaat over de vriendschap en liefde tussen twee vriendinnen. Het knappe van de film is de ommekeer in de sfeer. Het ene moment is alles nog goed en is ‘Circumstance’ een typische coming of age movie waarin de twee meisjes hun liefde voor elkaar ontdekken. Het andere moment voel je bijna lichamelijk de onderdrukking van de Iraanse samenleving. De controle van vrouwen is in een bijzonder heftige vorm aanwezig.

Dit wordt allemaal op voortreffelijke wijze in beeld gebracht. De sensualiteit druipt van de camerabeelden af: een hand die al tastend het lichaam van één van de actrices ontdekt of een slepend shot waarin teder een kus wordt uitgewisseld. In combinatie met de heerlijke soundtrack van soms traditionele Arabische muziek in de woonkamer en dan meer hedendaagse Arabische pop in een discotheek zorgen deze beelden voor puur kijkgenot.

De familieverhoudingen vormen in ‘Circumstance’ één van de hoofdlijnen en deze worden zeer sterk neergezet. Dit komt vooral door het meer dan uitstekende spel van Nikol Boosheri (Atefeh), Sarah Kazemy (Shireen) en Soheil Parsa, die Atefehs vader Firouz speelt. Op een aantal momenten wordt het verschil tussen een Westers en Arabisch gezin pijnlijk duidelijk. Zo mondt een dagje aan zee uit in een zwempartij van de mannen en de vrouwen blijven gekleed op het strand achter. Het verschil zit hem in de omstandigheden waarin we verkeren….

Naarmate de film vordert krijgt de controle op de vrouwen en de strenge vorm van religie steeds meer de overhand en krijgt de film een meer sinistere lading. Natuurlijk is ‘Circumstance’ dan ook vooral een klacht tegen het Iranese regime, maar niet op een manier dat het je tegen gaat staan. ‘Circumstance’ is subtiel, verleidelijk en confronterend.

Meinte van Egmond

Waardering: 4

Bioscooprelease: 6 oktober 2011
DVD-release: 13 maart 2012