Clarkii (2023)

Regie: Leticia van Neerven | 3 minuten | animatie, documentaire

Elk jaar weer geeft het Nederlands Film Festival (NFF) extra ruimte aan jong filmtalent. Het kan van alles zijn als het maar fris oogt. Hoewel het niet voor overdonderen kiest, valt de schelmachtige kortfilm ‘Clarkii’ van animator Leticia van Neerven wel duidelijk binnen het NFF keurmerk.

In haar stop-motion kortfilm neemt Van Neerven de rode Amerikaanse rivierkreeft op de korrel die volgens een mopperende zeeman per ongeluk is losgelaten in Nederlandse wateren. Iedereen is in principe welkom maar het probleem is dat deze soort invasief is. De rode rakker duwt bijna al het andere onderwaterleven, dat zich hier al een lange tijd heeft gecultiveerd, weg uit de habitat. Hoewel er flink wat ongenoegen klinkt in de monotone monoloog, zit er toch ook bewondering voor de binnendringer in die uit rebels plezier in de neus van de zeeman dreigt te knippen.

De toon van het filmpje is lekker droog, vrijwel zonder agressie. Dit is opmerkelijk want eigenlijk haalt de rode Amerikaanse rivierkreeft het bloed onder de nagels van de Nederlandse visserij vandaan. Of zijn ze ook een beetje concurrenten bij het leegvissen van die wateren? Hoe de mens zelf met de natuur in de zee omgaat, speelt eigenlijk geen directe rol in de kortfilm. Maar de Nederlandse (en Europese) visserij zal op niet al te lange termijn sterk moeten veranderen. Met de klimaatcrisis die zich voltrekt is de animatie van het archetype brom tor vissers-type dan ook opmerkelijk lauwtjes tegenover de intensieve visserij. In ieder geval zet het je aan het denken over het zeeleven.

Mede door het succes van Mascha Halberstads ‘Knor’ (2021) is het een goede tijd om te experimenteren met stop-motion op Nederlandse bodem. Van Neervens animatiestijl doet ook denken aan die van Halberstad. Echter Van Neervens stijl is een stuk droger en absurder. Misschien gaat Van Neerven wel richting Alex van Warmerdam territoria. De films van onze eigen, oer-Nederlandse, Charlie Kaufman zijn altijd al rijp geweest voor animatie.

De drie minuten durende animatie van animator Van Neerven is knap gemaakt en bekoorlijk, maar is het ook voorbij voordat je het doorhebt. Echter het is niet expres vluchtig. Het is gewoonweg het genre, het puntige wapen van kort (hopelijk niet door de bocht) moeten zijn.

Roy van Landschoot

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2023, Movies That Matter Festival 2024