Close-Up – Nema-ye Nazdik (1990)
Regie: Abbas Kiarostami | 98 minuten | biografie, drama, misdaad, documentaire | Acteurs: Hossain Sabzian, Mohsen Makhmalbaf, Abolfazl Ahankhah, Mehrdad Ahankhah, Monoochehr Ahankhah, Hossain Farazmand, Abbas Kiarostami
Velen dromen van een carrière als acteur of regisseur. Maar hoe ver kan een mens gaan om zijn wens te vervullen? Hossain Sabzian, een arme Iraniër wonend in het grote Teheran, is een cinefiel in hart en nieren en groot fan van de regisseur Mohsen Makhmalbaf. Sabzian ziet zijn kans schoon om zich voor te doen als Makhmalbaf tijdens een busrit. Hij misleidt de familie Ahankhah en wordt uiteindelijk gearresteerd voor fraude. Regisseur Abbas Kiarostami stuit op het verhaal in de krant en besluit er direct zijn nieuwe project van te maken.
Het opmerkelijke aan deze film is dat het niet alleen waargebeurd is, maar dat Kiarostami ook echte beelden gebruikt van de rechtszaak van Sabzian. De personages in ‘Close-Up’ zijn geen acteurs. Regisseur Kiarostami spreekt met Sabzian in de cel en vraagt hem permissie om zijn zaak te gebruiken voor zijn film. De uitspraak van de rechter is voor iedereen nog onduidelijk.
Ondanks dat Sabzian voor de rechter moet verschijnen voor het imiteren van zijn idool, geeft Kiarostami hem de gelegenheid om zijn droom in vervulling te laten gaan. Sabzian en de familie Ahankhah die hij bedrogen heeft, spelen de fraude na. Iedereen in deze film speelt zichzelf. Sabzians criminele activiteit zorgt ervoor dat hij krijgt wat hij altijd al wilde; een rol in een film van een bekende regisseur.
Deze combinatie van documentaire en speelfilm maakt ‘Close-Up’ een uiterst unieke film. Zonder de achtergrond en motivaties van Sabzian te weten, is het lastig om te onderscheiden wat gespeeld is en wat niet. Hierdoor laat Kiarostami de magie van film nog meer tot leven komen. Voor hem maakt niet zozeer uit wat echt of nep is, het gaat om het verhaal en wat het met de kijker doet. Sabzian is helemaal geen crimineel, maar een arme man die zijn droom najaagt. De cinefiel die naar deze film kijkt, kan zich hoogst waarschijnlijk goed verplaatsen in de gedachtegang van Sabzian. Hij moet zijn gezin en ongelukkige vrouw onderhouden. Zijn leven draait om overleven, een bestaan van onzekerheid en verdriet. Film is zijn vorm van escapisme. Het liefst zou hij leven in een fictieve film. Het moment dat hij de kans krijgt om iemand anders te zijn, namelijk een succesvolle regisseur, twijfelt hij niet. Dit is zijn doorbraak, zijn scène.
‘Close-Up’ is geen spannende of enerverende film. Het is een werk dat de kijker een ‘fly on the wall’ laat zijn. In iedereen zit een ‘Sabzian’, maar de vraag is hoe ver wij willen gaan om een ander leven te lijden. Sabzians verhaal staat voor altijd op film, zijn grootste droom.
Job Vijftigschild
Waardering: 5