Cobain (2018)

Regie: Nanouk Leopold | 94 minuten | drama | Acteurs: Bas Keizer, Naomi Velissariou, Wim Opbrouck, Dana Marineci, Cosmina Stratan, Sofia Dossantos, Maria Kraakman, Maartje van de Wetering, Thomas Ryckewaert, Ward Weemhoff, Tamar van den Dop, Oscar van Woensel, Jurre Otto, Tonko Bossen, Belinda van der Stoep,Thomas Dudkiewicz, Adison dos Reis, Cyriel Guds, Poal Cairo, Önder Dogan, Frans de Wit

Nanouk Leopold werkt al zo’n twintig jaren samen met producent Stienette Bosklopper (Circe Films). Voor ‘Cobain’, Leopolds zesde lange film, is de samenwerking uitgebreid en is Bosklopper niet enkel meer de producent, maar is ze ook verantwoordelijk voor het scenario (haar eerste). In het kort gaat de film over de vijftienjarige Cobain (nieuwkomer Bas Keizer) die in Rotterdam in een tehuis zit, omdat zijn moeder Mia (Naomi Velissariou) drugsverslaafde is. Als Mia opnieuw zwanger raakt, wil Cobain voor haar zorgen, om zijn broertje of zusje niet in een zelfde situatie te brengen. Om aan geld te komen, gaat hij werken voor Wickmaier (Wim Opbrouck), de vroegere pooier van zijn moeder. Wickmaier heeft Cobains moeder allang opgegeven, maar Cobain blijft tot het einde toe geloven dat hij zijn moeder weer op het rechte pad kan brengen.

Dat rotsvaste geloof, dat hand in hand gaat met naïviteit, weet Keizer voortreffelijk over te brengen. Hij ziet geen obstakels in zijn missie zijn moeder een plek te geven. Wanneer hij een vroegere vriendin van Mia om hulp vraagt, en zij hem met tranen in haar ogen afwijst omdat ze zelf kinderen heeft groot te brengen, wordt Cobain bijvoorbeeld oprecht kwaad. Zeker in het begin kiest Leopold regelmatig voor lange, woordeloze scènes, waarin de camera dicht bij Cobain op de huid blijft. De stugge blik in zijn ogen houdt Keizer tot het einde toe vol, maar op de paar momenten dat hij gelukzalig is met zijn moeder, bloeit hij plots helemaal op. Het is een bijzonder fraaie rol van iemand die letterlijk van het schoolplein geplukt is zonder enige acteerervaring.

Leopold krijgt nogal eens het verwijt afstandelijke films te maken. In zekere zin gaat dit ook op voor ‘Cobain’, maar dan vooral doordat ze geen stelling lijkt te nemen. Dingen worden getoond zoals ze zijn, zonder dat er al dan niet opzichtig een oordeel over geveld wordt. Als de hoogzwangere Mia het bij een barbecue op een zuipen zet, is er niemand die er wat van zegt. Ze krijgt zelfs nieuwe drank aangeboden, nota bene nadat ze net over haar nek is gegaan. Het is uiteindelijk Cobain die er tegenin gaat, en vervolgens door zijn moeder wordt weggestuurd. De arme goedzak. En dat is niet de enige confrontatie die Cobain aangaat.

De meest problematische confrontatie vindt halverwege de film plaats, als Cobain wil experimenteren met make-up en vervolgens in de handtas van Adele (Dana Marineci), een van de sekswerkers, geld vindt dat ze niet aan Wickmaier heeft afgedragen. Als zij hem met make-up en al betrapt in de badkamer is zijn instinct om haar te chanteren. In ruil voor zijn zwijgen, wil hij met haar naar bed. Dit levert weliswaar een fraaie scène op, waarin Cobain zijn ogenschijnlijke machtspositie direct kwijt is op het moment dat hij weifelachtig in zijn boxershort staat. Maar wat zegt dit over zijn karakter? Hij wordt ogenschijnlijk neergezet als goedbedoelende jonge knul, die zijn eigen stem nog moet vinden, maar hij aarzelt blijkbaar niet om voor eigen gewin een vrouw uit te buiten. Het is op zijn minst merkwaardig te noemen dat de film Adele hierna vrijwel volledig links laat liggen.

En zo zijn er meer dingen die wat wringen. Het is leuk om Tamar van der Dop als potentiële pleegmoeder in haar moestuin te zien werken, maar ze wordt zo snel afgeserveerd, dat je je afvraagt waarom dit uitstapje überhaupt wordt gemaakt in het script. En hoe symbolisch kloppend het einde ook mag zijn, Cobains laatste momenten met zijn moeder staan in schril contrast met het realisme dat de hele film door beoogd wordt. Desalniettemin heeft ‘Cobain’ een hoop moois te bieden. Van de spaarzame, maar welgemikte soundtrack van Harry de Wit, tot de fraaie Rotterdamse vergezichten. En natuurlijk het acteerdebuut van Bas Keizer, die de film knap weet te dragen.

Wouter de Boer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 5 april 2018
DVD-release: 23 oktober 2018