Code 46 (2003)

Regie: Michael Winterbottom | 92 minuten | drama, romantiek, science fiction | Acteurs: Tim Robbins, Samantha Morton, Om Puri, David Fahm, Jeanne Balibar, Togo Igawa, Nabil Elouhabi, Sarah Backhouse, Jonathan Ibbotson, Nathalie Jackson Mendoza, Emil Marwa, Nina Fog, Bruno Lastra, Christopher Simpson, Lien Nguyin

Het is moeilijk om ‘Code 46’ onder een bepaalde noemer te scharen. Het is een liefdesverhaal, maar zonder sentimentaliteit of een happy end. Ook is het science fiction, hoewel de nadruk niet ligt op nieuwe technologieën of futuristische ontwerpen. De wereld zoals die wordt afgebeeld in ‘Code 46′ lijkt in bepaalde opzichten eigenlijk verdacht veel op de hedendaagse wereld. Bij het bekijken van deze film kan je het gevoel bekruipen dat we misschien al op weg zijn naar zon onpersoonlijke samenleving, waarin genetische defecten zijn uitgebannen en iedere handeling door camera’s wordt geregistreerd. Om het idee van onze huidige wereld in de nabije toekomst te versterken spreken de mensen in ‘Code 46’ een soort mengelmoes van veel gesproken talen: Spaans, Engels, Chinees, Frans, Italiaans en Duits. Met de toenemende mondialisering vandaag de dag is het niet eens zo gek om te veronderstellen dat in de toekomst zon mengtaal zou kunnen ontstaan.

Tegen de achtergrond van deze schijnbaar ideale, strikt gereguleerde samenleving beleven twee mensen een verboden liefde, die vooral voor één van hen vergaande consequenties heeft. Ze snappen beiden niet waar de aantrekkingskracht tussen hen vandaan komt, maar kunnen niet anders dan eraan toegeven. Gesuggereerd wordt dat dit alles te maken heeft met hun genetische overeenkomsten. De chemie tussen hoofdrolspelers Tim Robbins en Samantha Morton is helaas alleen niet zodanig dat je als kijker kunt geloven dat William en Maria zich daadwerkelijk zo sterk tot elkaar aangetrokken voelen. En dat is jammer, en ook een van de zwakheden van deze film.

Michael Winterbottom beschouwt ‘Code 46’ zelf als een moderne versie van de klassieke film noir thriller. Winterbottom, die gemiddeld een film per jaar maakt, heeft de meest uiteenlopende soorten producties op zijn naam staan: een boekverfilming (‘Jude’), een oorlogsdrama (‘Welcome to Sarajevo’), een western (‘The Claim’), een hilarisch portret van een Britse platenbaas (’24 Hour Party People’), en een semi-documentaire over twee Afghaanse jongens die naar West-Europa vluchten (‘In This World’). Deze laatste film was tamelijk controversieel, vanwege het thema van mensensmokkel.

Met ‘Code 46’ slaat Winterbottom dus opnieuw een ander pad in. Toch zijn er een aantal karakteristieken die zijn films met elkaar verbinden, en dat zijn realisme en een zekere rauwheid.

‘Code 46’ is geen meesterwerk, maar blinkt wel uit in cinematografisch opzicht.  Opvallend is ook de sublieme soundtrack, die naadloos aansluit bij de sfeer die de beelden oproepen. Boven alles is ‘Code 46’ een film die tot nadenken stemt en vurig doet hopen dat onze toekomstige samenleving er niet daadwerkelijk zo uit zal zien.

Saskia Blokker

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 21 april 2005