Compostella – Compostelle, le chemin de la vie (2015)
Regie: Freddy Mouchard | 96 minuten | documentaire, avontuur, geschiedenis
Wandelen: de een doet het alleen als het moet, bijvoorbeeld het jaarlijks terugkerende verplichte nummer met de kinderen mee tijdens de avondvierdaagse, de ander zweert erbij en heeft het in zijn of haar dagelijkse routine opgenomen. ‘Compostella’ van de Franse filmmaker Freddy Mouchard gaat over mensen die de bewuste keuze hebben gemaakt om het wandelen tot een belangrijk onderdeel van hun leven te laten worden: ze gaan de Sint Jacobsroute afleggen naar Santiago de Compostella. Deze pelgrimsroute is honderden kilometers lang, en loopt vanaf verschillende vertrekpunten in Frankrijk naar het Spaanse Santiago. Zo’n beslissing neem je niet zo maar. Het kost nogal wat om huis en haard, werk, familie en vrienden achter te laten en voor een niet van te voren vaststaande periode te gaan wandelen. In ‘Compostella’ (‘Compostelle, le chemin de la vie’) krijgen we een mooi en compleet beeld van wat deze hedendaagse pelgrims beweegt en overkomt.
Dat complete beeld, dat is beslist één van de sterke punten van ‘Compostella’. Met een onderwerp als dit verwacht je natuurlijk inspirerende quotes over verlichting, het jezelf leren kennen, de helende kracht van de natuur en het in vrede komen met jezelf en je omgeving. Hoewel de documentaire hier natuurlijk aandacht aan geeft, schuwt de filmmaker ook de negatievere kanten van een pelgrimstocht als deze niet. Één van de wandelaars die Mouchard volgde, vertelt over de hartaanval die hij tijdens de tocht kreeg en hoe hij weliswaar op wonderlijke wijze gered werd (“alles wat mee moest zitten, zat mee”), maar de gedachte dat je ook zomaar kunt sterven, zonder iemand tegen te komen, zit er vanaf dat moment wel ingebakken bij de kijker. Een andere, jongere, pelgrim laat weten dat hij regelmatig overvallen werd door angstgevoelens. Dat ging verder dan de bezorgdheid van zijn ouders en werd gevoed door random berichten in de media. Wat kon hem wel allemaal niet overkomen? Hij kon zomaar aangereden worden door een toevallige, moordlustige voorbijganger, of op andere gruwelijke wijze aan zijn einde komen. Een ander wordt tijdens haar tocht bestolen (waarschijnlijk door een andere bedevaartganger, die in hetzelfde hostel verbleef) en vervloekt haar naïviteit.
Maar bovenal bestaat ‘Compostella’ uit mooie beelden van de natuur en de aantrekkelijke Franse en Spaanse steden die men onderweg tegenkomt. Prachtige vergezichten en sprookjesachtige opnamen in bossen waar het zonlicht vlekken maakt op de mossige paden worden afgewisseld met laat in de namiddag of avond opgenomen beelden met de daarbij horende roodgekleurde luchten en van wandelaars die we in voice-over horen (je weet niet altijd wie bij welke stem hoort). Mouchard geeft zijn documentaire zowel lucht als symboliek door fragmenten te tonen van onder andere spelende kinderen: ganzenbord, een vintage kubuspuzzel (één keer raden wanneer die af komt) en een marionet. ‘Compostella’ is hier en daar misschien iets te traag en te repetitief, maar wie zich openstelt zal er zeker plezier aan beleven. En als je al niet direct enthousiast gemaakt wordt zelf deze tocht te ondernemen, zal er allicht een flintertje blijven hangen in je onderbewustzijn. En wie weet waar dat ooit toe leidt…
Monica Meijer
Waardering: 3
Bioscooprelease: 2 juni 2016