Conclave (2024)

Regie: Edward Berger | 120 minuten | thriller | Acteurs: Ralph Fiennes, Jacek Koman, Lucian Msamati, Stanley Tucci, John Lithgow, Bruno Novelli, Thomas Loibl, Brían F. O’Byrne, Isabella Rossellini, Rony Kramer, Sergio Castellitto, Valerio Da Silva, Carlos Diehz, Joseph Mydell, Vincenzo Failla, Garrick Hagon, Merab Ninidze, Madhav Sharma, Loris Loddi, Roberto Citran, Antonio Toma, Balkissa Souley Maiga, Romuald Andrzej Klos, Willie Jonah

Wat zich binnen de muren van het Vaticaan afspeelt tijdens het kiezen van de nieuwe paus, blijft voor ons allen waarschijnlijk een mysterie waar we nooit antwoord op zullen krijgen. Als we ‘Conclave’ mogen geloven, is het een soort “Game of Thrones”-achtige gebeurtenis vol complotten en geheimen, waarbij alles is gericht op het bemachtigen van de troon. Gelukkig presenteert Edward Bergers adaptatie van het gelijknamige boek van Robert Harris zich niet als een film die op waarheid is gebaseerd en neemt hij zichzelf niet al te serieus.

Kardinaal Lawrence (Ralph Fiennes) is, na het overlijden van de paus, belast met het in goede banen leiden van het conclaaf: de bijeenkomst van alle kardinalen in het Vaticaan om een nieuwe paus te kiezen. Tijdens de eerste stemming blijken vier kardinalen kans te maken om paus te worden: Adeyemi (Lucian Msamati), Tedesco (Sergio Castellitto), Tremblay (John Lithgow) en Bellini (Stanley Tucci). De eerste twee zijn aartsconservatief, terwijl de laatstgenoemde (naar Rooms-Katholieke maatstaven) zeer progressief is. Er ontspint zich een strijd waarin samenzwering, afpersing en steekpenningen de normaalste zaak van de wereld lijken, terwijl Lawrence probeert de boel bij elkaar te houden.

Lawrence is een wat kleurloos personage, maar Fiennes haalt er het maximale uit. Wellicht zelfs meer dan het script hem biedt, wat niet verrassend is, aangezien we van Fiennes altijd het beste mogen verwachten. Vooral de scènes tussen Fiennes en Tucci zijn een genot om naar te kijken. Daarnaast verdient Isabella Rossellini extra aandacht. Hoewel ze (te) weinig tijd op het grote scherm krijgt, benut ze haar momenten volledig. Als zuster Agnes, hoofd van de aanwezige nonnen, kiest ze zorgvuldig de gelegenheden om haar invloed op het proces uit te oefenen. Wanneer ze spreekt, is zij, in een kamer met 108 kardinalen, de dominante stem.

Na ‘All Quiet on the Western Front’ hoop je dat Berger met zijn volgende film een stap vooruit zet. Hij heeft al laten zien dat hij technisch sterke films kan maken. In ‘Conclave’ herhaalt hij dat kunstje. Technisch zit de film uitstekend in elkaar. ‘Conclave’ herinnert je eraan dat blocking een kunst is die slechts door weinigen echt wordt beheerst, en Berger hoort zonder twijfel bij die groep. De composities in de film zijn prachtig en menig shot zou niet misstaan als bureaubladachtergrond. Maar hoewel Berger technisch een zeer bekwame filmmaker is, blijft het verhaal zelf achter. Net als bij ‘All Quiet on the Western Front’ geldt dat, achter de prachtige techniek, de film als geheel weinig bijzonder is.

Mensen die bang waren dat het boek van Harris zou worden omgetoverd in wat we in het Engels kennen als Oscar bait, hoeven zich geen zorgen te maken. Hoewel ‘Conclave’ ongetwijfeld enkele Oscarnominaties zal ontvangen, levert Berger geen intellectueel hoogstaand meesterwerk af. Wat hij wel levert, is entertainment. Ondanks de eerder genoemde kritieken is de amusementswaarde van ‘Conclave’ namelijk uitstekend.

De soundmix van de film laat echter te wensen over. In de eerste tien minuten zijn de muziek en de dialoog totaal niet in balans; het volume van beide staat op honderd procent. Gelukkig is dit probleem in de rest van de film opgelost, maar dit soort slordigheden verwacht je niet van een productie van dit niveau.

De muziek voor ‘Conclave’ is gecomponeerd door Volker Bertelmann, die een Oscar won voor de original score van ‘All Quiet on the Western Front’. Ook de soundtrack van ‘Conclave’ is de moeite waard, hoewel de muziek in de eerste dertig minuten van de film wat zwaar aanvoelt. Het thrilleraspect van de film is dan nog niet echt op gang gekomen, maar elke scène wordt begeleid door een onheilspellende soundtrack. Naarmate de film vordert, past de muziek beter bij de scènes, maar de balans blijft soms zoek. Hoewel er weinig negatiefs te zeggen is over de soundtrack zelf, valt op dat hij soms te nadrukkelijk aanwezig is, en Berger er iets te veel op leunt.

‘Conclave’ mist de diepgang om echt te blijven hangen en voelt soms te afhankelijk van zijn visuele flair en bombastische muziek. Ondanks een sterke cast en enkele memorabele momenten, blijft de film te oppervlakkig om meer te zijn dan een vermakelijke thriller. Wie op zoek is naar een meeslepend politiek drama, zal wellicht teleurgesteld worden, maar voor wie gewoon een onderhoudende, gestileerde kijkervaring zoekt, zal ‘Conclave’ zeker niet tegenvallen. ‘Conclave’ is dom entertainment, meer niet. Maar die rol vervult de film uitstekend, met uitzondering van een heel matig einde.

Jelco Leijs

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Leiden International Film Festival 2024
Bioscooprelease: 7 november 2024