Copie conforme (2010)

Regie: Abbas Kiarostami | 106 minuten | drama | Acteurs: Juliette Binoche, William Shimell, Jean-Claude Carrière, Agathe Natanson, Gianna Giachetti, Adrian Moore, Angelo Barbagallo, Andrea Laurenzi, Filippo Trojano

In ‘Copie conforme’ speelt Juliette Binoche de rol van een galeriehoudster in Toscane. In de openingsscènes woont zij een lezing bij van de bekende auteur James Miller (William Shimell). Deze houdt een diepgaand filosofisch en kunsthistorisch getint verhaal over het door hem geschreven boek ‘Copie conformé’ dat gaat over de waarde van het origineel in de kunst ten opzichte van een vervalsing of een mogelijk schitterende kopie (wellicht nog mooier dan het origineel). Na afloop doet zij zich voor als een bewonderaarster van hem en koopt een aantal exemplaren van het boek, hij zegt toe die te zullen signeren. Zij nodigt hem uit voor een bezoek aan haar galerie.

Eenmaal in de galerie wil James eigenlijk liever met haar naar buiten voor een ritje door het fraaie Toscane. Onderweg ontspint zich een gesprek waarin zij elkaars opvattingen eigenlijk min of meer voortdurend tegenspreken. Er heerst een typische onderhuidse spanning tussen de twee personages die doet vermoeden dat er meer speelt dan zo aan de oppervlakte blijkt. Elementen van hun discussie zijn vooral gericht op de vraag hoe je tegen het leven aankijkt en wat de rol van partners ten opzichte van elkaar is. Hij vertelt haar hoe hij op het idee van zijn boek is gekomen en zonder het te zeggen, lijkt hij haar te kennen omdat hij een situatie beschrijft die haar maar al te bekend voorkomt. Zij raakt geëmotioneerd en de spanning tussen hen groeit met de minuut.

In een schilderachtig dorpje aangekomen ontstaat een gesprek met een caféhoudster die hen voor een getrouwd stel houdt. Binoche spreekt het niet tegen en de caféhoudster houdt als James even weg is een boeiend betoog over de positie van de vrouw in een relatie. Gelaafd of gewapend? Met deze analyse zetten James en Binoches personage hun wandeling door het idyllische dorpje voort, elkaar verwijten makend. Hij is vooral ironisch en cynisch in zijn analyses, zij is hevig geëmotioneerd.

Het is duidelijk dat hier meer speelt, maar wat is de verhouding tussen hen? Kennen zij elkaar werkelijk, spelen zij een spel? Is er daarmee sprake van een psychologische veldslag in de vorm van een toneelstuk dat deze twee mensen spelen (bekend of onbekend met elkaar)?

Regisseur Kiarostami brengt de kijker soms in een lichte staat van verwarring en laat een verrassend en open einde over voor de kijker. Was het een relatieoorlog of speelden onbekenden een psychologisch duel met elkaar uit? Zijn de verwijten echt en is men langs elkaar gaan leven na een lang huwelijk of is dit juist een verkenningsslag tussen mensen die elkaar tegenkomen en in elkaar geïnteresseerd zijn?

Juliette Binoche ontving voor haar rol de prijs voor de Beste Actrice bij het Filmfestival van Cannes 2010. Dit soort rollen is haar dan ook op het lijf geschreven. Voor haar tegenspeler William Shimell geldt dat in mindere mate. Shimell is geen filmacteur en zijn acteerervaring komt voort uit zijn operarollen(hij is een bekend operazanger). Zijn spel mist de intensiteit van dat van Binoche, maar hij is niettemin overtuigend genoeg voor het koele ietwat afstandelijke, intellectuele personage dat hij moet vertolken.

Cinematografisch is het allemaal uitstekend verzorgd, de plaatjes zien er fraai uit. Het (niet) met elkaar praten over werkelijke gevoelens speelt een belangrijke rol in deze vooral psychologisch getoonzette film. Het verhaal komt wat moeilijk en langzaam op gang, maar neemt gaandeweg toe in kracht. De vele en overvloedige dialogen laten het echter bij tijden ook wat voortkabbelen. ‘Copie conforme’ is vooral aantrekkelijk voor liefhebbers van (vermeende?) relatieproblematiek en diepzinnige dialogen, waarbij fans van Juliette Binoche volop aan hun trekken komen door haar sterke vertolking.

Rob Veerman

Waardering: 3

Bioscooprelease: 5 augustus 2010