Cours du soir (1967)

Regie: Nicolas Ribowski | 30 minuten | korte film, komedie | Acteurs: Jacques Tati, Alain Fayner, Marc Monjou

Toen ‘Playtime’ in commercieel opzicht geflopt was, kon Tati geen grote bioscoopfilm meer bekostigen, en besloot toen een televisieserie te maken over Mr. Hulot. Tati wilde graag dat zijn Nederlandse vriend en collega Bert Haanstra deze serie zou regisseren. Deze was uiteraard gevleid maar had iets andere plannen. Na het zien van de pilot van deze serie, ‘Cours du soir’ (avondcursus), vond hij dat Tati meer – of liever: beter – verdiende en stelde voor om samen aan weer een langspeelfilm te gaan werken. Dit werd ‘Trafic’, een filmproject waaruit Haanstra zich helaas genoodzaakt zag terug te trekken, maar gelukkig ook een film die Tati er financieel weer bovenop hielp. De pilot voor de serie is zo zonder gevolg gebleven, en misschien is dit inderdaad – zoals Haanstra suggereerde – niet eens zo’n ramp. Het is lichtelijk amusant, maar het is niet meer dan een herhalingsoefening en een wat contextloze, geforceerde uitlaatklep voor Tati’s typetjes.

In ‘Cours du soir’ geeft Mr. Hulot een groep zakenmensen les in observeren, wat in feite een excuus is om zijn beroemde mime-acts – ofwel reeds vertoond in zijn langspeelfilms, ofwel tijdens zijn carrière in het variététheater – ten tonele te brengen en toe te lichten. Eigenlijk nemen de toeschouwers de plek in van de leerlingen en doceert Tati aan ons de subtiele kunst van fysieke humor en het mimespelen. Dit vindt voornamelijk plaats binnen de collegezaal, waar hij laat zien hoe je het best over een opstapje kunt struikelen, tegen een pilaar kunt aanlopen, of een sigaret op verschillende manieren kunt vasthouden en oproken. Af en toe gebeurt er iets op een andere locatie, zoals wanneer hij, kijkend door het raam, een tennisspeler (ook Tati natuurlijk) toont die op de tennisbaan zijn kunsten laat zien. Ook wordt er even overgeschakeld naar een korte épisode over een fietsles voor postbezorgers, zoals we die eerder zagen in ‘Jour de fête’ (1949).

Al met al is er in ‘Cours du soir’ voor de Tati-kenner weinig nieuws te zien maar het filmpje biedt toch een leuke, zij het korte, bloemlezing van de collectie typetjes en kapriolen van Tati.

Bart Rietvink

‘Cours du soir’ verschijnt dinsdag 25 februari 2014 op DVD en blu-ray (‘Jacques Tati – De complete collectie’).