Cranford (2007)

Regie: Simon Curtis | 250 minuten | drama, komedie, romantiek | Acteurs: Simon Woods, Judi Dench, Lisa Dillon, Imelda Staunton, Julia McKenzie, Kimberley Nixon, Deborah Findlay, Selina Griffiths, Barbara Flynn, Philip Glenister, Alex Etel, Lesley Manville, Julia Sawalha, Jim Carter, Claudie Blakley, Francesca Annis, Andrew Buchan, Greg Wise, Eileen Atkins, Alistair Petrie, Michael Gambon, Emma Lowndes, Rosy Byrne, John Bowe, Hester Odgers, Alex Jennings, Emma Fielding, Adrian Scarborough, Debra Gillett, Hannah Stokely, Dean Lennox Kelly, Andrew Byrne, Joe McFadden, Haydon Downing, HannahHobley, Roger Ennals, Andrew Westfield, Finty Williams, Imogen Byron, Adam Henderson Scott, Patricia Leach, Paul Roberts, Ben Wood

In 2007 verscheen de vijfdelige serie ‘Cranford’ op de BBC. Het verhaal speelt zich af in een klein plattelandsdorpje in de jaren 40 van de 19e eeuw, waar een verbazingwekkend groot aantal single dames zich druk maakt over hoe tradities, etiquette en fatsoen te handhaven in hun zo geliefde dorp. Wat had kunnen uitmonden in een zoetsappige aaneenschakeling van theekransjes is een verfrissend, sprankelend kostuumdrama geworden waarvan de verhaalopbouw deels is gebaseerd op die van de Amerikaanse serie ‘ER’.

De jonge Mary Smith (Lisa Dillon) gaat een tijdje logeren bij haar oude ongetrouwde tantes in Cranford. Miss Deborah (Eileen Atkins, die maar liefst een BAFTA én een Emmy Award won voor deze rol) en Miss Matty (Judi Dench) maken onderdeel uit van deze eeuwenoude, hechte gemeenschap, waar iedereen elkaar kent en iedereen over elkaar roddelt, en waar men boven alles hecht aan traditie en oude normen en waarden. Er is een drastisch overschot aan vrouwen in het dorp, en veel harten gaan sneller kloppen als de jonge, net afgestudeerde, knappe dokter Harrison (Simon Woods) zich vestigt in het dorp dat hierdoor meteen in rep en roer is. Als dan ook nog het nieuws arriveert dat er een gloednieuwe spoorweg zal worden aangelegd bij Cranford, is de rust in het dorp voor eens en voor altijd voorbij. Via verschillende verhaallijnen krijgen we te zien hoe alle kleurrijke personages strubbelen met hun eigen problemen, en met de modernisering van hun eigen vertrouwde wereldje.

‘Cranford’ is geproduceerd door Sue Birtwistle en Susie Conklin, het team achter onder andere ‘Wives and Daughters’ (1999). Deze serie was ook gebaseerd op een boek van Elizabeth Gaskell, de Britse schrijfster van wie de drie boeken ‘Cranford’, ‘My Lady Ludlow’ en ‘Mr Harrison’s Confessions’ de basis vormen voor de serie ‘Cranford’. Het idee om deze drie werken samen te voegen kwam van Sue Birtwistle, die hier al in 2002 mee kwam. Alleen het boek ‘Cranford’ bood niet genoeg materiaal voor een adaptatie, dus heeft men er twee andere boeken plus een essay van Gaskell, getiteld ‘The Last Generation’, bij gehaald om een interessant, goedlopend verhaal te ontwikkelen. Geen makkelijke taak, maar scenarioschrijfster Heidi Thomas, die eerder prachtige scenario’s schreef voor onder andere het televisiedrama ‘Lilies’ en de televisiefilm ‘Ballet Shoes’ (beide 2007), bracht het er zeer goed vanaf.

Producente Susie Conklin had voor het scenario van ‘Cranford’ geschreven werd rondgekeken bij de productie van de serie ‘ER’ in de Verenigde Staten, en kreeg al snel het idee om ook het verhaal van ‘Cranford’ te gaan creëren op de manier waarop de verhaallijnen voor ‘ER’ samengesteld worden. Daar schrijven de scenarioschrijvers allerlei ideeën over verhaallijnen en personages op verschillende kaartjes, die gemixt en gematcht worden tot het één vloeiend geheel is, waarbij uiteenlopende verhaallijnen toch op elkaar aansluiten. Een dergelijke strategie werd ook toegepast bij ‘Cranford’, wat er ongetwijfeld aan heeft bijgedragen dat het verhaal vlotjes verloopt en dat de vele verhaallijnen met de grote hoeveelheden personages uitstekend op elkaar aansluiten.

Wat van ‘Cranford’ vooral een genot maakt om naar te kijken is de fantastische cast. Al vrij vroeg wilde men Judi Dench vragen voor één van de hoofdrollen, die van Miss Matty, en zij stemde toe. Dit wekte de interesse van andere acteurs, waardoor men zich snel van een enorme sterrencast kon verzekeren. Vooral diegenen die veel naar Brits drama kijken zullen het ene na het andere bekende gezicht voorbij zien komen.

Eigenlijk is alles aan de serie perfect. Je moet er wel van houden, maar dan krijg je ook wat! En zelfs diegene die niet van kostuumdrama houdt zal hier en daar toch een glimlach op zijn gezicht krijgen of een traantje moeten wegpinken. ‘Cranford’ is een serie van uitersten, waarbij komedie en tragedie moeiteloos hand in hand gaan, en elkaar in razend tempo afwisselen zonder aan kracht te verliezen.

Voor wie na het kijken van deze serie nog niet genoeg heeft van Cranford en zijn bewoners is er goed nieuws, want de BBC heeft een tweedelige kerstspecial aangekondigd, die het verhaal een jaar later oppakt waar de serie geëindigd is. Wel pas voor kerst 2009, maar het is het wachten ongetwijfeld meer dan waard.

Franka Kersten