Crimson Gold – Talaye sorkh (2003)

Regie: Jafar Panahi | 97 minuten | drama | Acteurs: Hossain Emadeddin, Pourang Nakhael, Azita Rayeji, Kamyar Sheisi, Shahram Vazari

Zelfs een klein glimlachje kan er niet van af. Hussein, de hoofdpersoon van dit persoonlijke relaas, is niet bepaald het zonnetje in huis. Zijn leven is dan ook behoorlijk monotoon en het ziet er in het verloop van het verhaal ook steeds meer naar uit dat hij weinig kan doen om zijn situatie te verbeteren. Hussein behoort tot de lagere sociale klasse van Iran en hieraan wordt hij dagelijks door anderen op een pijnlijke manier herinnerd. En hoewel iedereen dicht om hem heen hem prijst als vriend, lijkt het dat het hebben van een hogere plek op die maatschappelijke ladder Hussein liever is dan het hebben van zijn vrienden. De film is dan ook geen wijzende vinger naar de oneerlijkheid tussen rijk en arm. Het is ook niet bedoeld als een politieke terechtwijzing. ‘Crimson Gold’ is het verhaal van een gewone man die zijn brood verdient met een eenvoudige baan, zoals zo velen.

Tussen de scènes door zie je wel veel van de Iraanse cultuur. In de schemering van de avond wordt een duidelijk beeld getoond van de sociale controle en het strenge militaire regime in Iran. Op de scooter van Hussein proef je als kijker de sfeer van een willekeurige grote stad in dit land. De gesprekken die op diezelfde scooter worden gevoerd tonen eveneens een mooi beeld hoe mensen hier met elkaar omgaan. Hoewel veel scènes redelijk lang zijn voor een film zijn ze nooit langdradig. Het draagt juist bij aan de inleving van het weinig flitsende leven van de hoofdrolspelers. De werkelijkheid wordt door Jafar Panahi dan ook niet mooier of rauwer gebracht dan hij is. Dit maakt het verhaal ook volkomen geloofwaardig. Sterker nog, de hele film is gebaseerd op een krantenbericht dat Jafar eens onder ogen kreeg. Hierin was te lezen hoe een dief door het beveiligingssysteem was opgesloten in een juwelierszaak. De overvaller pleegde zelfmoord nadat hij de bedrijfsleider had vermoord. Het bleef Panahi lange tijd door zijn hoofd spoken hoe iemand in zo’n doodlopende situatie terecht kan komen. Abbas Kiarostami schreef daarom een scenario aan de hand van dit artikel. Panahi assisteerde Abbas Kiarostami eerder bij diens film ‘Through the Olive Trees’. Vervolgens regisseerde, produceerde en monteerde Panahi dit scenario tot ‘Crimson Gold’. En hij won hiermee ‘Un Certain Regard Juryprijs’ in Cannes en een ‘Golden Hugo’ voor ‘best film’ in Chicago.

Het gevoel dat sterk overheerst in de film is de hunkering naar respect, die zo groot kan zijn dat mensen er in schaamte voor sterven als dat respect uitblijft. Dit beeld is zo goed neergezet dat er na de film slechts dat onbevredigende gevoel van onmacht overblijft: C’est la vie.

Saskia Bruins

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 15 juli 2004