Crip Camp (2020)

Regie: James Lebrecht, Nicole Newnham | 106 minuten | documentaire | Met: James Lebrecht, James Lebrecht, Joseph O’Conor, Ann Cupolo Freeman, Denise Sherer Jacobson, Larry Allison, Ellie Abrashkin, Jean Malafronte, Carl, Steve Hofmann, Michael Tannenbaum, Judith Heumann, Howard Gutstadt, Nancy Rosenblum, Neil Jacobson, Nanci D’Angelo, Pat Figueroa, Bobby Muller, Al Levy, Ed Roberts, Corbett O’Toole, Joseph A. Califano, T.J. O’Rourke

De Catskills Mountains bevinden zich zo’n 150 kilometer boven New York City. Tussen 1951 en 1977 lag middenin dit fraaie natuurgebied het vakantiekamp Jened. Iedere zomer kwamen hier gehandicapte jongeren vakantie vieren. Ondanks die handicaps werd er gespeeld, gezongen, gezoend en gerotzooid. Maar er werd ook stevig gediscussieerd, zeker toen in de jaren 70 het kamp in handen kwam van hippies. In die jaren was het in Amerika slecht gesteld met de voorzieningen voor gehandicapten en met hun rechten. Discriminatie vierde hoogtij. Toen er grootscheeps verzet kwam tegen die discriminatie, stonden oud-kampeerders van kamp Jened vooraan.

In de documentaire ‘Crip Camp’ kunnen we deze gebeurtenissen van dichtbij meemaken. Door een gelukkig toeval is er veel filmmateriaal uit het kamp bewaard gebleven, zwart-wit, maar met veelzeggende beelden. In de eerste helft van de film zien we vrolijke beelden uit het kamp, doorsneden met commentaar van de hoofdrolspelers. In de tweede helft volgen we het verzet van de mindervaliden, culminerend in de bezetting van een overheidsgebouw in San Francisco.

Die opsplitsing in twee separate delen lijkt gekunsteld maar werkt fantastisch. In het deel over het kamp zien we jongeren die in hun korte leven al meer hebben meegemaakt dan de meeste mensen in hun hele tijd op aarde. We zien hoe ze zich emanciperen, hoe ze in het kamp zichzelf en elkaar naar een hoger niveau tillen. Dat het welbespraakte jongelui zijn, ongetwijfeld afkomstig uit de betere kringen van New York, werkt natuurlijk mee.

Juist omdat we deze jongeren goed hebben leren kennen in het eerste deel, twijfel je geen moment aan het slagen van hun acties in het tweede deel. De ongeïnteresseerde, lichtelijk arrogante beleidsmakers weten niet van hen overkomt. Wij wel. Voor jongeren die al zo veel tegenslagen moesten verwerken, zo veel barrières moesten overwinnen, zo vaak moesten improviseren en daarbij zoveel te winnen hadden, was een paar maanden actievoeren een eitje. Dat hebben de beleidsmakers geweten.

Het resultaat is een heerlijke feelgood, met hoofdrolspelers die je al snel in het hart sluit. Met dank aan de intelligente opbouw, de manier waarop het verhaal wordt verteld. Die maakt dat we na anderhalf uur ‘Crip Camp’ de wereld net iets zonniger gaan bekijken. En dat we weer eens dankbaar zijn voor onze gezonde ledematen.

Henny Wouters

Waardering: 4

VOD-release: 25 maart 2020 (Netflix)