Critical Zone – Mantagheye bohrani (2023)

Recensie Critical Zone CinemagazineRegie: Ali Ahmadzadeh | 99 minuten | drama | Acteurs: Saba Bagheri, Mina Hasanloo, Alireza Keymanesh, Amir Poosti, Shirin Abedini Rad, Alireza Rastjoo, Maryam Sadeghian

‘Critical Zone’ beschrijft de letterlijke en figuurlijke onderwereld van Teheran, een miljoenenstad bekend als decor van een islamitische samenleving, bevolkt door ayatollahs en gesluierde vrouwen. Maar Teheran heeft ook moderne verkeersaders en er rijden auto’s als die bij ons, en in de nacht is veel mogelijk.

‘Critical Zone’ is geschoten in documentaire stijl, in een laag tempo; regisseur Ahmadzadeh lijkt de buitenwereld te willen tonen, dat in Teheran geleefd wordt als elders; gewone mensen zonder toekomst zoeken wegen uit noodzaak; niet iedereen draagt een sluier of gaat de straat op in het Iran van 2024.

We zien een alleenstaande (Pousti), die thuis tegen zijn hond praat en ’s nachts drugs verhandelt. Had ook Zuid-Italië kunnen zijn. Een film die de hoofdprijs wint op het Filmfestival van Locarno (2023) is een recensie uiteraard waard. ‘Een indrukwekkend staaltje van creatieve rebellie’, is een van de omschrijvingen.

Ahmadzadeh is onder druk gezet om ‘Critical Zone’ uit competitie te halen in Locarno en mocht Iran niet verlaten om de Gouden Luipaard af te halen. De Iraans-Duitse coproductie is dan ook geschoten in het geheim, op zich al indrukwekkend. Rebellie is in de eerste plaats geestkracht, maar in dit geval ook een collectieve daad van verzet.

Het resultaat mag er zijn, een film met amateuracteurs opgenomen in de straten van Teheran, waarbij de crew soms met een verborgen camera diende te werken. Dat zal ongetwijfeld iets te maken hebben met het feit dat vrouwen hun hoofddoek afdoen in de film.

Pas toen ‘Critical Zone’ in competitie ging kwamen de autoriteiten achter het bestaan, en werd Ahmadzadeh ondervraagd door de veiligheidsdiensten. Toen hij weigerde deze ‘pornografische’ film terug te trekken werd zijn visum geannuleerd.

Ahmadzadeh mag sindsdien niet meer werken in eigen land en zijn berichtenverkeer wordt gemonitord. De regisseur was bereid zijn persoonlijke vrijheid op te geven voor het tonen van een tegengeluid, en dat is op zich al een prijs waard.

Misschien dat ‘Critical Zone’ op zich niet meer is dan een gestileerd eerbetoon aan de menselijke waardigheid, het bestaan ervan is belangrijk genoeg.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 1 augustus 2024