Crossing the Line (2006)

Regie: Daniel Gordon | 94 minuten | documentaire

Waarom zou een grote, blanke, jonge Amerikaanse man in dienst van het Amerikaanse leger, de grens oversteken van Zuid- naar Noord-Korea, in 1962, op dat moment een van de grootste vijanden van de Verenigde Staten en een van de armste en meest geïsoleerde landen ter wereld? Ofwel, zoals de redelijk nationalistisch getinte voice-over het stelt: “What could possibly have possessed him to turn his back on America?”.

James Dresnok geeft in deze documentaire antwoord op bovenstaande vraag en toont ook het vervolg van zijn in 1962 genomen beslissing. Hoe spectaculair zijn oversteek destijds ook was (en nog steeds is in feite), zo gewoontjes en bijna saai zijn de achterliggende motieven van Dresnok. Een problematische jeugd, een leven als weeskind, ongelukkige tijden in kindertehuis, een uit nood geboren aanmelding bij het leger en een – mede daardoor – verloren liefde vormen de voor de hand liggende ingrediënten voor een volstrekt niet voor de hand liggende onderneming. De druppel die de emmer deed overlopen was een akkefietje in het leger, toen hij gestationeerd was in Zuid-Korea. Op dat moment kon het Dresnok niet meer schelen of hij er levend vanaf zou komen, een ding wist hij zeker en dat was dat hij zich niet meer wilde laten koeioneren. Zijn vrijheid zocht hij in een van de – in onze ogen – meest onvrije landen ter wereld. En vond het daar ook.

Tenminste, dit is wat de film wil laten zien, maar of James nu werkelijk gelukkig is, blijkt eigenlijk nergens uit. Ja, hij heeft drie zonen op de wereld gezet, en ja hij spreekt vloeiend Koreaans, maar is dat nu werkelijk de ultieme vrijheid? Of is hij nu eenmaal bij zijn genomen beslissing gebleven, omdat hij nooit heeft willen toegeven dat het misschien ook maar een wanhoopsdaad is geweest? De documentaire vraagt nergens door op deze onderwerpen, waardoor het beeld dat we van Dresnok krijgen redelijk op de vlakte blijft en daarom ook nooit op de emotie kan inspelen.

Later in de film wordt het beetje persoonlijke geheel teniet gedaan door uitvoerige behandeling van een uit de hand gelopen ruzie tussen Dresnok en een andere Amerikaanse ‘overloper’, ene Jenkins. Deze iets oudere man kwam vlak na Dresnok ook naar Noord-Korea en trouwde daar een schijnbaar ontvoerde vrouw uit Japan, wat voor allerlei internationale, maar ook persoonlijke strubbelingen zorgde. Deze geschiedenis wordt uitvoerig getoond en besproken, terwijl enige relevantie niet duidelijk wordt.

Deze documentaire toont dat een interessant gegeven niet per definitie een interessante film oplevert, als de uitwerking slechts de gebaande paden afgaat.

Ruby Sanders