Dans voor het leven (2010)

Regie: Marijke Jongbloed | 85 minuten | documentaire

In 1980 studeerde filmmaakster Marijke Jongbloed af aan de Nederlandse Film en Televisie Academie in Amsterdam. Haar eindexamenfilm ‘Stap voor stap’ werd ingestuurd als Nederlandse vertegenwoordiging voor de Oscar voor beste documentaire. In deze film volgt zij een vijftal jonge kinderen – vier meisjes en één jongen – die ervan dromen een carrière als balletdanser of ballerina te krijgen. Twaalf jaar later zette de regisseur de jongeren, nu twintigers, opnieuw voor de camera. Zij zijn bijna allemaal een stap dichterbij hun doel en dansen veelal op professioneel niveau, behoren tot een balletgezelschap of hebben hun ambities moeten bij stellen. Deze opnamen gebruikte zij voor de opvolger van ‘Stap voor stap’, ‘De volgende stap’. Fragmenten uit deze twee films vormen de spreekwoordelijke kers op de taart in Jongbloeds derde documentaire over deze vijf ambitieuze mensen, ‘Dans voor het leven’. Gecombineerd met de recente beelden waarin de veertigers en vijftigers op openhartige wijze vertellen hoe ze op die tijd terugkijken en hoe ze de toekomst zien is ‘Dans voor het leven’ een boeiend slotstuk geworden.

‘Dans voor het leven’ vaart niet alleen op het succes van het ‘voor’ en ‘na’ plaatje dat geschetst wordt. Hoewel het altijd interessant is om te zien hoe iemand als kind was en hoe deze er nu uit ziet, en dat hier zeker niet anders is, zit de kracht van Jongbloeds trilogie in de levensverhalen van de vijf dansers. Elk van de betrokkenen heeft een eigen verhaal, en hoewel ze dezelfde basis delen, intrigeert de verscheidenheid van de levenslopen enorm.

Digna van Boetzelaer heeft bijvoorbeeld op haar zeventiende al te horen gekregen dat ze een professionele danscarrière wel kon vergeten. De beelden waarin ze huilend verteld dat ze toch niet kan stoppen met dansen laten je niet koud en het is ontroerend om te zien hoe Digna deze film met haar bijna volwassen kinderen bekijkt. Ze vertelt heel eerlijk over de keuzes die ze in haar leven gemaakt heeft en hoe lang het duurde voor ze de teleurstelling verwerkt had. Leuk om haar in haar huidige functie aan het werk te zien (na officier van justitie bij het landelijk parket in Rotterdam werd ze plaatsvervangend directeur van het landelijk parket). Ondanks haar indrukwekkende en ongetwijfeld veel tijd opslurpende loopbaan, kan zij de danswereld niet loslaten, getuige haar betrokkenheid bij de Dutch Don’t Dance Division.

Reinbert Martijn heeft een behoorlijk succesvolle danscarrière achter de rug; hij danste met Rudi von Dantzig en Alexandra Radius en was onder andere te zien in musical Cats. Momenteel geeft hij dansles aan jonge meiden, in wiens korte monologen dezelfde ambities doorklinken als die uit Jongbloeds opnamen uit 1980. Ook Lydia Harmsen heeft heel wat uren op het podium doorgebracht. Zij danste jarenlang bij het New York City Ballet, waar ze een rugblessure opliep, maar desondanks twee jaar doorzette alsof er niets aan de hand was. Een ongelooflijk verhaal. Ilja Louwen heeft ook een enerverende dansloopbaan: ze is pas veertig, maar heeft al heel veel bereikt. Hoewel ze graag met haar echtgenoot een gezin wil stichten, blijft het kriebelen en kan ze de balletwereld niet vaarwel zeggen.

Uit het verhaal van Belle Bonarius blijkt dezelfde passie, al kan zij haar fanatisme ook in andere dingen kwijt, zoals tai-chi, zang en moederschap. Het is heel duidelijk waarom zij niet voor de keiharde balletwereld koos: de moordende concurrentiestrijd speelde haar parten. ‘Dans voor het leven’ is door deze menselijke verhalen die zich in de loop der tijd ontwikkeld hebben, niet per se alleen aan te raden aan liefhebbers van ballet of dans, maar boeiend kijkvoer voor elke documentaireliefhebber die zich in levensgeschiedenissen vol dromen, passie, teleurstellingen en opoffering interesseert.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 12 mei 2011