Dark Green (2021)

Regie: Jesper Buijvoets | 52 minuten | documentaire | Met: Paul Rosolie

‘Dark Green’ volgt avonturier, bioloog en verhalenverteller Paul Rosolie als hij diep de Peruaanse jungle intrekt. Het eerste stuk over de Las Piedras, de rivier die de levensader vormt van het gebied, heeft hij nog begeleiding, maar op een gegeven moment vervolgt hij zijn tocht alleen, te voet en bepakt met niet veel meer dan een tent en opblaasbootje, op zoek naar een van de laatste wildernissen op aarde. Het is een reis naar het binnenste van de jungle, maar tegelijk een zoektocht naar de relatie van de moderne mens met de laatste stukken ongerepte natuur. Naarmate de camera uitzoomt, wordt de eenzame natuurvorser een steeds kleiner stipje in een overweldigend landschap.

Gaandeweg de film leren we meer over het gebied. Wat is er zo uniek aan deze regio in Peru, een provincie zo rijk aan natuurschoon dat zij de naam Moeder van God (Madre de Dios) draagt? Welke gevaren liggen op de loer? En hoe zet Paul zich in om dit enorm soortenrijke gebied te beschermen tegen de oprukkende houtkap en verbranding van oerwouden?

Het eerste deel van ‘Dark Green’ is vooral een portret van een van de meest ongerepte delen van de Amazone. We zien hoe Rosolie zich een weg probeert te banen door dichte oerwouden en moerassen, continu bespied door de nieuwsgierige ogen van de slingerapen die hem vanuit de bomen gadeslaan. Beelden van de tocht door het oerwoud worden afgewisseld met korte shots van het weelderige dierenleven: kleurrijke ara’s en toekans, vogelspinnen, bidsprinkhanen, kaaimannen en teju’s: het is slechts een bescheiden greep uit de vele wezens die hier leven en van het Amazonegebied de grootste biologische schatkamer op aarde maken. De beelden en geluiden van de oerwoudfauna en -flora voeren de boventoon, af en toe gelardeerd met de overpeinzingen van de menselijke avonturier die zich ten volle onderdompelt in al het natuurschoon dat hem omringt.

Het tweede deel van de film is feitelijker van aard en vooral een krachtig pleidooi voor de bescherming van het unieke stukje Peruaanse wildernis dat we in het eerste half uur van dichtbij mogen aanschouwen. Rosolie vertelt bevlogen wat daarvoor nodig is en waarom hij van het beschermen van dit gebied zijn levensmissie heeft gemaakt. Zo moeilijk hoeft het volgens hem niet te zijn. In tegenstelling tot in veel andere natuurrijke gebieden is hier geen mens-dierconflict (roofdieren die zich vergrijpen aan vee, grote planteneters die akkers plunderen) dat het draagvlak voor natuurbescherming ondermijnt. Sterker, de paranoot, een vrucht die je alleen maar kunt winnen in een intact ecosysteem en met de hulp van agoeti’s en orchideebijen, biedt zelfs economische kansen zonder dat je er bos voor hoeft op te offeren.

De boodschap van Rosolie wordt extra krachtig als je de rijkdom van dieren en planten in de uitgestrekte zee van groen vergelijkt met het ontnuchterende openingsshot van de film: een verbrand stuk regenwoud dat gereduceerd is tot een zielloze zwartgeblakerde vlakte, een landschap dat herinneringen oproept aan Mordor, het domein waar in ‘The Lord of the Rings’ de krachten van het kwaad huizen. Dat is feitelijk ook de boodschap die deze film op een niet overdreven prekerige wijze probeert over te brengen: we zijn als mensheid eigenlijk geen knip voor de neus waard als we lijdzaam en lethargisch toezien hoe hebzucht, kortetermijndenken en onverschilligheid gebieden als de Peruaanse Amazone met de grond gelijk maken.

Frank Heinen

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Nature on tour, april 2022
Bioscooprelease: 12 mei 2022