Dark Matter (2007)
Regie: Chen Shi-Zheng | 90 minuten | drama | Acteurs: Ye Liu, Meryl Streep, Aidan Quinn, Sina Amedson, Erick Avari, Blair Brown, Rob Campbell, Dan Christensen, Jeshua De Horta, Joe Grifasi, Bill Irwin, Krystal King, Boris McGiver, John Rothman, Jodi Russell, Taylor Schilling, Lloyd Suh, Tisha Vaculin, He Yu
“Gebaseerd op een waar gebeurd verhaal”. Staat waar gebeurd gelijk aan geloofwaardig? Helaas niet. Tot vlak voor het einde verloopt de film uitstekend. Er is drama, er zijn kleine succesjes, er is onbegrip en er zijn frustraties en teleurstellingen, maar ook vriendschap. Toch loopt het helemaal mis, met de film vooral. Hij glijdt dan ineens zo ontzettend uit, dat al het voorgaande er bijna niet meer toe doet. Nogmaals, voor degenen die het verhaal al een beetje kennen (‘echt gebeurd’ weet je wel) geen echte verrassing; voor alle anderen een donderslag bij heldere hemel, die alle geloofwaardigheid in één keer teniet doet.
Wie nog niets van deze film en de inspiratiebron weet, krijgt een verhaal voor de kiezen dat best de moeite waard is. Vlot verteld en met een goede cast, aangevoerd door het koppel Xing (Liu Ye) en Joanne (uiteraard weer een uitstekende rol van Meryl Streep), met als hoogtepunt een ontroerende en (bijna te) intieme scène vlak voor het einde. Dat deze vriendschap Xing geen soelaas biedt, is een raadsel, zeker in de context van de vertelling die regisseur Chen Shi-Zheng ons voorschotelt.
Was het maar gebleven bij die op één na laatste scène, waarin duidelijk werd dat er inderdaad íets moest gebeuren. De allerlaatste, beslissende scène, hoewel nog best aardig in beeld gebracht, lijkt uit een andere film te komen en ontkracht het voorgaande volledig. Had het anders gekund? Kun je als filmer beginnen met het idee een waar gebeurd verhaal te verfilmen en dan erachter komen dat het verhaal dat aan het ontstaan is zo interessant is, dat het daar maar bij moet blijven? Waarom niet! Misschien is het alleen nog nooit gedaan, des te beter.
Wat was er dan overgebleven? Een interessante studie in cultuurverschillen, die soms groter zijn dan je zou denken, of een boeiend verhaal over twee totaal verschillende mensen, uit een andere cultuur, van een ander geslacht en een andere generatie, die elkaar vinden in een ontroerende vriendschap. Of desnoods een film over hoe je ondanks tegenwerking toch in jezelf moet blijven geloven; de feiten liegen er niet om, deze man is briljant en heeft kansen, heeft vrienden. Dat hij dat zelf niet meer ziet aan het einde, is niet geloofwaardig gemaakt. Of begrijp je dit alleen als je Chinees of anderszins Aziatisch bent?
Op geen enkele manier vallen Xings handelingen aan het einde te rechtvaardigen. Het enige wat je als kijker denkt is: wat een loser, wat een ongelooflijke eikel, zwelgend in zelfmedelijden. Ga wat doen met je leven, sukkel! Jammer. Hoe haal je een aardige film in één klap onderuit? Zo dus. Want ineens voelt al het voorgaande pretentieus.
Met dit regiedebuut heeft Chen Shi-Zheng, die zich een goede filmer en verteller leek te tonen, aan het einde alle winst verspeeld. Toch jammer.
Arjen Dijkstra