Daybreak – Om jag vänder mig om (2003)

Regie: Björn Runge | 109 minuten | drama | Acteurs: Ann Pétren, Pernilla August, Leif Andrée, Magnus Krepper, Jakob Eklund, Marie Richardson, Peter Andersson, Sanna Krepper, Ingvar Hirdwall, Marika Lindström, Camilla Larsson, Johan Kvarnström, Angelica Olsson, Hampis Penttinen, Peter Lorentzon

Als je de films mag geloven, dan is wonen in Zweden geen pretje. Bergman, de Dogma-films, het is allemaal grauw en weinig hoopgevend. Wat dat betreft is ‘Daybreak’ geen uitzondering. Waar Zweedse, deprimerende, films ook in uitblinken is het winnen van prijzen; op het festival van Berlijn won ‘Daybreak’ de Zilveren Beer voor de gehele cast en de Blauwe Engel voor het script van regisseur Björn Runge. De symboliek is mooi, vooral in de verhaallijn van de metselaar, Magnus Krepper, die wordt ingehuurd om een uiterst merkwaardig ouder echtpaar levend in te metselen. Hij neemt de klus alleen maar aan omdat hij perse een paard wil kopen voor de verjaardag van zijn dochter, zelfs al heeft ze al gezegd dat ze liever een brommer heeft. Of een leuk uitje met haar vader. Gaandeweg gedurende de nacht zie je hem zich steeds meer realiseren wat een onzin het is dat hij zich voor dat paard dood staat te werken. Dit is ook de spannendste verhaallijn, omdat het oudere echtpaar in hun isolatie aan de ene kant lachwekkend, maar aan de andere kant ook gewoon griezelig is. (Waar is de vorige metselaar gebleven? En wat zit er achter die gesloten deur?)

De personages maken het de toeschouwer niet makkelijk om met ze mee te voelen. Vooral de liegende en bedriegende chirurg, Jacob Eklund, is een hufter. Zijn echtgenote, Pernilla August, is wel zielig, maar ook onbegrijpelijk; ze laat zich blijkbaar al vijftien jaar door deze man bedonderen en dat maakt iemand er toch niet leuker op. Voor mensen die zich afvroegen waar ze deze bedrogen huisvrouw nou ook alweer van kenden; zij speelde de moeder van Anakin in ‘The Phantom Menace’. Dat brengt ons naar het minst sympatieke en toch, gek genoeg, meest invoelbare personage van de film; Anita, Ann Pétran, de oervervelende gescheiden vrouw. Ze is drie jaar geleden, na zesentwintig jaar huwelijk, opeens van de ene op de andere dag door haar man verlaten voor een veel jongere vrouw. En sindsdien loopt ze de hele dag tegen iedereen te klagen; tegen de buurvrouw, tegen haar zoon, tegen de psycholoog. En zint ze op wraak. De manier waarop ze dat uiteindelijk aanpakt moet het hart van menige belazerde vrouw harder hebben doen kloppen.

Als de dag, eindelijk, aanbreekt is alles er, zoals dat hoort in een Zweedse film, niet veel leuker op geworden. Er is vooral veel gedronken en een hoop vernield. Maar er is ook ruimte voor een nieuw begin.

Liesbeth Broekhuyse

Waardering: 3

Bioscooprelease: 13 januari 2005