De erfenis (2016)

Regie: Joris Postema | 85 minuten | documentaire

‘De erfenis’ gaat over Daan van der Elsken. Voor diegenen bij wie deze naam een belletje doet rinkelen: ja, het is inderdaad familie van… De in 1963 geboren Daan is de zoon van de beroemde fotograaf en filmmaker Ed van der Elsken (1925 – 1990). Het hebben van een wereldberoemde vader alleen is natuurlijk geen gegronde reden voor het maken van een film over je leven, maar in het geval van Daan speelt er meer. Daan is namelijk depressief, manisch depressief. Hij worstelt al vijftien jaar met deze ziekte en zoekt de oorzaak hiervan bij zijn vader. Hij heeft bij aanvang van de documentaire besloten dat hij – als vorm van therapie – zijn verhaal gaat opschrijven. Goede vriend en filmmaker Joris Postema stelt voor dat hij tegelijkertijd een film gaat maken over Daan en de zoektocht naar de invloed van zijn vader op zijn leven. Daan stemt toe en het resultaat is ‘De erfenis’.

‘De erfenis’ is op meerdere fronten interessant. Allereerst is er de wisselwerking tussen Daan en zijn vriend Joris, waaruit bijvoorbeeld blijkt dat Daan meer op zijn vader lijkt dan hij van te voren gedacht heeft. Daan wil eigenlijk niet de regie uit handen geven – meermaals geeft hij aanwijzingen aan zijn vriend en soms houdt hij zelfs de boot af bij het filmen. Heel begrijpelijk wil hij, wanneer zijn ziekte een nieuw dieptepunt bereikt, onder gemaakte afspraken uitkomen, maar Joris houdt vol, waaruit niet alleen zijn vakmanschap, maar ook zijn onvoorwaardelijke vriendschap blijkt.

Ten tweede is er de relatie tussen Daan en zijn dochter Zea. Als iemand met een ongelukkige jeugd – want zo voelt Daan het – wil hij zijn vaderschap per se anders doen en is hij in die zin het tegenovergestelde van Ed. “Maar,” zo geeft hij toe, “ik heb haar wellicht veel te veel geclaimd.” Je bent in de film getuige van de fouten die Daan, goedbedoelend, maakt in zijn communicatie met zijn dochter, maar ziet ook hoe veel hij van haar houdt.

Maar ‘De erfenis’ heeft de kijker nog meer te bieden. Het is een treffend portret van een slopende ziekte, die gelukkig de laatste tijd in de media meer aandacht krijgt en dus uit het verdomhoekje komt. Depressie is verschrikkelijk, slopend en nietsontziend en hoewel ‘De erfenis’ geen oplossing biedt – dat is immers ook niet de opzet – toont de film wel aan hoe belangrijk het is dat er naar de patiënt geluisterd wordt.

En tenslotte het doel van de film. Vindt Daan wat hij zoekt? Is zijn depressie terug te voeren op de band, of liever de afwezige band, met zijn carrière gedreven vader Ed? Het antwoord ligt al in de titel besloten. En een passend en ontroerend eind voor deze aangrijpende, knap gemaakte film.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 februari 2017
DVD-release: 28 februari 2017