De fietser (2018)

Regie: Kees Hin | 81 minuten | documentaire

Met regen of zonneschijn, warmte of kou; voor de fietser maakt het allemaal niets uit. In weer en wind beroert hij de trappers. Trotseert hij het omringende verkeer. Is hij de baas van zijn eigen bestaan. Zelfs in zodanige mate dat de tweewieler als een verlengstuk van het lichaam kan worden gezien. Waar de mens gaat, gaat de fiets. Altijd onderweg. En altijd één met de wereld om zich heen. Of, zoals ‘De fietser’ dichter Vasalis citeert, op de fiets telt geen heden of verleden. Het heden, ogenschijnlijk eeuwigdurend, is het enige dat telt.

In de poëtische documentaire ‘De fietser’, van de hand van filmmaker en kunstenaar Kees Hin, wordt de Amsterdamse fietser gevolgd. Van de contemporaine stadsfietser tot de sportieve fietskoerier. En van het kind dat voor het eerst leert fietsen tot de man die zijn beste vriend verliest in een verkeersongeluk.

De poëzie schuilt niet alleen in het beeld, maar ook in de begeleidende voice-over, die het geheel een aangenaam mijmerende sfeer meegeeft. Het brengt het werk van leermeester Bert Haanstra in herinnering. De fietsers glijden aan de toeschouwer voorbij. Een enkele keer komen ze dichterbij om wat te vertellen over hun ervaringen met het vervoermiddel. Om vervolgens weer hun weg te vervolgen. De trouwe tweewieler onder het zitvlak. De toeschouwer blijft als argeloze observeerder achter. Het denkbeeldige bankje waarop hij zit, midden in het decor van de film, nimmer verlatend. De voice-over als toegewijde metgezel ernaast.

Dan is het jammer dat veel van die beelden opvallend donker zijn. De draaidagen waren kennelijk allen zwaarbewolkt. In de nabewerking lijkt er weinig aan gedaan. Daardoor krijgt ‘De fietser’ iets onheilspellends, een gevoel dat niet bij de inhoud van de film past. De vertelstem is bovendien tamelijk monotoon. Niet alle scènes komen daardoor even sterk over.

Niettemin is ‘De fietser’ een pakkende ode aan de tweewieler en zijn berijder. Soms ietwat vergezocht, maar door de rol die de fiets in ons leven heeft ook al even vanzelfsprekend. Fietsen is als ademhalen. De fiets als het leven zelf, van geboorte tot de dood. Vreugde en verdriet. Ook figuurlijk gaat de fietser pieken en dalen over. Daaruit blijkt bovenal dat de fietser een vrijwel onbeperkte vrijheid ervaart. En leeft.

Wouter Los

Waardering: 3

Bioscooprelease: 24 mei 2018