De griezelbus (2005)
Regie: Pieter Kuijpers | 90 minuten | horror, avontuur, familie | Acteurs: Serge Price, Lisa Smit, Jim van der Panne, Romijn Conen, Tom Jansen, Theu Boermans, Sylvia Poorta, Edo Brunner, Willem Nijholt, Angela Schijf, Fred Goessens
Wie Pieter Kuijpers zegt, zegt vertraagde, dramatische beelden met operamuziek, bliksemschichten en hevige regenval. Met het geweldige succes van ‘Van God Los’ (2003) en ‘Off Screen’ (2005) bewees Kuijpers dat hij geen eendagsvlieg is, een reputatie die hij vooral te danken heeft aan het realisme in zijn films en de Hollywood-achtige allure ervan. Opmerkelijk dus dat juist hij de fantasieverhalen van Paul van Loon op het witte doek brengt, en in een tijd waarin zowel een nieuw boek als een nieuwe film van Harry Potter verschijnen, lijkt een verfilming van ‘De griezelbus’ dan ook niet spectaculair. Maar niets is minder waar.
Het samenbrengen van de realiteit en de fantasiewereld waarin Onnoval leeft is iets waar Kuijpers absoluut in is geslaagd. Onnoval droomt weg in de klas, en terwijl de griezelschrijver Nol van Paulo voorleest uit zijn nieuwste boek bekruipt hem het gevoel dat hij het écht heeft meegemaakt: hij is gebeten door een weerwolf. Wanneer Onnoval dit geheim openbaart aan zijn vriendin Liselore wordt hij afgeluisterd door pestkop Gino, die hem uitdaagt om te vechten. Nog geen toverkunst dus, maar de confrontaties op school en achtervolgingen in het bos zijn wel magisch in beeld gebracht. Close ups van de tussen de bomen door rennende Onnoval en Gino maken duidelijk dat het aan mooi camerawerk in ieder geval niet zal ontbreken. Maar van cameraman Bert Pot weten we inmiddels niet beter.
Een ontmoeting in het bos met de duivelse Ferluci doet een op wraak zinnende Onnoval een verhaal schrijven, over een schoolreisje dat uitloopt op een regelrecht drama. Temidden van een vuurzee in zijn slaapkamer verzint Onnoval allerlei gruwelijke monsters en martelwerktuigen om Gino een lesje te leren. Hij heeft nergens meer oog voor, en wanneer hij midden in de nacht in een T-shirtje het bos in rent om Ferluci zijn verhaal te overhandigen, wordt duidelijk dat er geen weg meer terug is.
Al is het realisme in een film als ‘De griezelbus’ ver te zoeken, de stijlkenmerken van Kuijpers sluiten natuurlijk prachtig aan bij het thema ervan. Klassieke muziek en opera voegen een dramatische en mystieke sfeer toe aan de prachtige, mistige landschappen en spookachtige kastelen in het ‘Horror-Park’. Maar ook gewone confrontaties tussen kinderen en ouders zijn bijzonder, omdat ze vaak van een komische ondertoon zijn voorzien. Het gebruik van stereotype karakters voor de ouders van Onnoval draagt daar absoluut aan bij, en maakt duidelijk dat Onnoval op weinig steun of begrip hoeft te rekenen, ook wanneer hij inziet wat hij heeft gedaan en het terug wil draaien.
Wanneer de reis begint heeft Onnoval de opdracht gekregen zijn schrift terug te pakken en er een goed einde aan te schrijven. Iets wat echter onmogelijk wordt wanneer de kinderen worden opgesloten in de bus, en de uit de kluiten gewassen reisleider zich meldt na een tapdance op het dak. Een fantastische performance van Willem Nijholt. Hij ziet eruit als een kraai, hij spreekt als een kraai en hij beweegt zich zelfs als een kraai. Maar een kraai met charme, die zijn passagiers er op sarcastische wijze attent op maakt dat ‘wanneer de druk in de cabine wegvalt, er zuurstofmaskertjes uit het vak boven U tevoorschijn zullen komen’.
Gino en Liselore komen in het Horror Park in handen van graaf Vlapono en zuster Ursula, twee rollen die even overtuigend zijn neergezet als de rol van de reisleider. Het kan ook niet anders, want ook graaf Vlapono wordt vertolkt door Willem Nijholt, en zuster Ursula door Angela Schijf. Iets wat dankzij de prachtige make-up en kostuums voor velen pas duidelijk zal worden tijdens de aftiteling. Op miraculeuze wijze weet Onnoval toch de hand te leggen op zijn schrift, en in bijzijn van Ferluci op de laatste pagina de woorden ‘ALLES KWAM GOED’ te krassen. Wanneer hij het moet opnemen tegen een monster om zijn vriendin Liselore uit een koelcel te redden, lijkt het nog mis te gaan. Maar kwamen er geen bijzondere krachten naar boven, wanneer Onnoval moest vechten?
Helaas is het einde van ‘De griezelbus’ er één in de categorie ‘waar hebben we dat eerder gezien?’. Want de twinkelende oogjes van Onnoval doen sterk denken aan een van de beroemdste griezelclips aller tijden: ‘Thriller’ van Michael Jackson. Maar ach, dat zullen de meeste bezoekers van deze film zich toch niet kunnen herinneren!
Julien van Alphen
Waardering: 4
Bioscooprelease: 7 december 2005