De Helleveeg (2016)

Regie: André van Duren | 117 minuten | komedie, drama | Acteurs: Hannah Hoekstra, Hadewych Minis, Frank Lammers, Robert de Hoog, Benja Bruijning, Anneke Blok, Gijs Scholten van Aschat, Beau Schneider

“De Helleveeg”, A. F. Th. van der Heijdens eerste boek na treurdicht “Tonio”, heeft de transitie naar het witte doek niet goed doorstaan. Aan de basis van deze verfilming staan, zoals vaker in het werk van de gerenommeerde schrijver, de verhoudingen tussen enkele familieleden in het Brabant van de vorige eeuw. Vanuit het perspectief van de kleine Albert Egberts (door verschillende acteurs gespeeld, onder wie Benja Bruijning) wordt de aandacht vooral op zijn tante Tiny (Hannah Hoekstra) gericht. Het wereldvreemd ogende mens spreekt enorm tot de verbeelding van het kind. In de loop van hun levens, terwijl Tiny steeds verder afgezonderd van haar familie raakt, wordt hun band alleen maar inniger. Maar toch kan Albert zich niet aan de indruk onttrekken dat hij de echte Tiny helemaal niet kent. Een familiegeheim uit het verleden, zoals dat dan gaat, spookt onherroepelijk rond.

Dat geheim, daar draait het om in ‘De Helleveeg’. Daar moet een hoop voor wijken. De personages bijvoorbeeld staan volledig in dienst van dat raadselachtige voorval uit het verleden. Doordat ze daar voortdurend naar handelen, kan er geen sprake zijn van groei of verandering. Zo gezien zijn ze aan het einde van de film niets anders dan aan het begin, buiten het feit dat de waarheid omtrent het familiegeheim aan het oppervlakte gekomen is. ‘De Helleveeg’ kent daardoor een tamelijk eenzijdig verloop.

Die eenzijdigheid weerklinkt in het acteerwerk. Hoewel Hoekstra een geweldige Tiny neerzet, vol vilein sarcasme en bijbehorende gezichtsuitdrukkingen, zit het tegen de grens van overdreven aan. Bovendien is het allemaal wel erg veel. Andere personages zitten er veelal bij als passief, bordkartonnen beeldvulling. Meer variatie had de film geen kwaad gedaan.

‘De Helleveeg’ is daardoor behoorlijk levenloos, braaf en ontbeert het daarbij de nodige spontaniteit en speelsheid. Dat culmineert in een droge voice-over, waarin een volwassen Albert vertelt over de eigenaardigheden van zijn tante. Het hele enigma rondom Tiny was groter geweest zonder. Als toeschouwer wil je zoiets zelf ontdekken, in plaats van het onverwijld voorgeschoteld krijgen. Nu wordt de kijker zodanig bij de hand genomen, dat de ontknoping uiteindelijk nauwelijks meer als verrassing zal komen. Desondanks is dat einde nodeloos uitleggerig, vol zwakke dialogen en overbodige sentimenten. De zorgvuldig geconstrueerde tijdsbepalingen, vol fraaie details, kunnen de film onder de streep niet meer redden.

Wouter Los

Waardering: 2

Bioscooprelease: 24 maart 2016
DVD- en blu-ray-release: 3 augustus 2016