De Ratelrat: Grijpstra & De Gier (1987)

Regie: Wim Verstappen | 88 minuten | actie, komedie | Acteurs: Rijk de Gooyer, Peter Faber, Toon Agterberg, Marjan Berk, Jon Bluming, Femke Boersma, Bernard Droog, Linda Dubbeldeman, Rob Fruithof, Steve Heinze, Tom Jansen, Frits Jansma, Marc Klein Essink, Lesley Lengkeek, Pieter Lutz, Hidde Maas, Sacco van der Made, Lettie Oosthoek, Tetske van Ossewaarde, Frank Schaafsma, Jaap Stobbe, Henk van Ulsen, Willem van Dooren, Annemieke Verdoorn, Carine Weve

Het beste dat ‘De Ratelrat’ te bieden heeft, is de samenwerking tussen De Gooyer en Faber, die reeds eerder samenwerkten in een film over de Amsterdamse politieagenten Grijpstra en De Gier. De Gooyer (‘Soldaat van Oranje’) wordt niet snel zenuwachtig en blijft te allen tijde de koele, cynische persoonlijkheid die hij als geen ander weet te spelen. Faber (‘Max Havelaar’) overtreft zijn collega als de sympathieke, dromerige De Gier. Met name Faber’s lotgevallen met de vrouwen in zijn leven springen in het oog. Aardig is de scène waarin Faber wegdroomt in bed en zich verbeeldt dat hij een aantal vrouwelijke collega’s over de heup gooit tijdens een judomatch.

De chemie tussen de hoofdrolspelers is aanwezig, maar verder is het de middelmaat die regeert. Het verhaal van ‘Ratelrat’ is dan ook zwak en vergezocht. De film probeert de dood van een rijke, Friese boer in verband te brengen met een bende Chinese criminelen uit Amsterdam en faalt opzichtig. Regisseur Verstappen kiest ervoor gebeurtenissen plaats te laten vinden op het Friese platteland en in de hoofdstad. De Gooyer doet zijn onderzoek in het hoge noorden in een verhaal dat niet tot wasdom komt en aan elkaar hangt van toevalligheden. Faber’s belevenissen met de Chinezen in de straten van Amsterdam zijn leuker om te volgen.

Verstappen probeert vervolgens beide eindjes aan elkaar te knopen door de verhaallijnen bij elkaar te brengen met scènes op de Afsluitdijk. De gebeurtenissen op de verbinding tussen Friesland en Noord-Holland vertellen in wezen het gehele verhaal van de film. Faber gaat per fiets van de hoofdstad naar het Friese platteland en terwijl hij ergens op de dijk rustig een appel eet, vecht een aantal Chinese gangsters onder zijn ogen een vete uit met dodelijke afloop. Het geheel doet behoorlijk droevig aan. Zeg nou zelf: Chinese criminelen die midden op de Afsluitdijk elkaar afmaken? Nogal bizar allemaal.

Misschien is het leuker om te letten op een aantal bijrollen van mensen die, op de ene of andere wijze, furore maakten op de televisie. Zo zie je Rob ‘Waku Waku’ Fruithof op gegeven moment als judoka voorbij komen en is Klein Essink te ontwaren als politieagent in het Amsterdamse. Schaafsma speelde reeds eerder met Faber en De Gooyer in ‘Schatjes’, terwijl Lutz senior een opvallende rol vervult met een verslaving die je hem op het eerste gezicht niet toevertrouwt.

‘Ratelrat’ is één van Verstappens mindere films. De regisseur probeert het succes van de eerste samenwerking tussen De Gooyer en Faber uit 1979 dunnetjes over te doen en slaagt niet. De hoofdrolspelers voelen elkaar nog steeds haarfijn aan, houden er nog steeds van om samen muziek te maken, maar kunnen de film niet overeind houden. Het verhaal is matig, het acteerwerk is gemiddeld en een aantal shots ziet er amateuristisch uit. Vergeleken met andere films van Verstappen is ‘Ratelrat’ een goedkoop ogende productie.

Robbert Bitter

Waardering: 1

Bioscooprelease: 5 februari 1987