De schooltuin (2020)

Recensie De schooltuin CinemagazineRegie: Mark Verkerk | 60 minuten | documentaire

In 2020 bestaan ze in Amsterdam 100 jaar: de schooltuinen. In 1920 gestart vanwege de grote armoede in wijken als de Jordaan: scholieren konden zo met de opbrengst van hun groentetuin hun bijdrage leveren aan de huishouding. Ieder kind in Amsterdam en in andere Nederlandse steden had recht op een schooltuintje. En al honderd jaar blijkt dit initiatief een prachtig voorbeeld van effectief praktijkonderwijs. Kinderen krijgen niet alleen beweging en frisse lucht, ze leren dat sla niet in de supermarkt groeit en krijgen zo respect voor de natuur. In de zestig minuten durende documentaire ‘De schooltuin’ van Mark Verkerk (‘De nieuwe wildernis’, ‘De wilde stad’) volgen we een beetje à la ‘De nieuwe wildernis’ de cyclus van de schooltuinen gedurende een jaar. Van het klaarmaken van de grond tot de eerste stappen van de nieuwsgierige en nog wat onzekere kinderen op hun eigen stukje tuin, tot het planten van aardappels en het oogsten van de grootste winterwortel (822 gram!).

Op de beelden valt helemaal niets af te dingen. ‘De schooltuin’ is een mooie mix van educatieve fly-on-the-wall-beelden, waarin we getuige zijn van het aanstekelijke enthousiasme van de bovenbouwgroepen van verschillende lagere scholen in Amsterdam, en natuuropnamen, waarbij het scala aan tuinbewoners opvalt. Een vos, een egel, konijntjes, verschillende vogels, waaronder zelfs een ijsvogel, een ringslang en natuurlijk heel veel kruipende en vliegende insecten: de tuintjes bieden midden in de stad een rijke en gevarieerde leefomgeving voor deze dieren.

Wat eveneens sterk is aan deze fijne documentaire, is dat er wat context gegeven wordt. Want we zien de opgetogenheid van de kinderen dan wel in de buitenlucht als ze een mooi rood radijsje uit de grond trekken, maar wat gebeurt er met de net geoogste groente als ze die thuis op het aanrecht leggen? Ook leuk om te zien is de verscheidenheid aan reacties. Bijvoorbeeld op de veenmollen die de aardappeloogst bedreigen. Het ene kind gruwelt van het bijzondere diertje, de ander smeekt of ie ‘m even vast mag houden. Ook de reacties op het geoogste en bereide voedsel – want soms koken de kinderen met behulp van een kok op de tuin zelf – lopen erg uiteen. De een vindt de salade van geraspte koolrabi, appel, citroen, munt en olijfolie ontzettend lekker, de ander zegt met een boze blik: ‘het smaakt naar ui!’. ‘De schooltuin’ is inspirerend, grappig en educatief.

Monica Meijer

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 oktober 2020