De son vivant (2021)

Regie: Emmanuelle Bercot | 123 minuten | drama | Acteurs: Catherine Deneuve, Benoît Magimel, Cécile de France, Oscar Morgan, Lou Lampros, Melissa George, Julie Arnold, Olga Mouak, Gabriel A. Sara

De Française Emmanuelle Bercot is een veelzijdige dame. Behalve als actrice timmert ze ook als scenarioschrijfster en regisseur aan de weg. En dat doet ze niet onverdienstelijk. De films die ze zelf regisseert, heeft ze doorgaans ook zelf geschreven. Opvallend is dat ze in haar werk haar sociaal-maatschappelijke betrokkenheid aan de dag legt en oog heeft voor de kleine, integere harde werker die het opneemt tegen het establishment. In haar bekendste en tot op heden meest geprezen film ‘La tête haute’ richt ze haar vizier bijvoorbeeld op een kinderrechter die het beste voor heeft met een jonge delinquent en er alles aan doet om hem op het rechte pad te krijgen. En in ‘La fille de Brest’ (2016) ontdekt een door de Deense actrice Sidse Babette Knudsen gespeelde longarts een verband tussen een aantal verdachte sterfgevallen en een medicijn dat al jaren op de markt is, waarna ze besluit dit aan de grote klok te willen hangen maar vervolgens hevig wordt tegengewerkt door de machtige farmaceutische industrie.

In ‘De son vivant’ (2021) is er ook weer zo’n bijzondere, integere eenling die haar aandacht verdient. Dokter Gabriel Sara, een in Libanon geboren maar in New York werkzame oncoloog die liefdevolle, humane en spirituele manier waarop hij zijn patiënten bijstaat tijdens hun ziekte. In de film speelt hij in feite zichzelf. Sara heeft aardig wat werk te verrichten met Benjamin (Benoit Magimel, vaste klant in Bercots films), een 39-jarige naar eigen zeggen mislukte acteur en theaterdocent die zojuist te horen heeft gekregen dat hij stadium vier alvleesklierkanker heeft en niet lang meer te leven heeft. Het enige wat hem nog geboden kan worden, is een chemokuur om de pijn te verzachten. Tijdens dat slechtnieuwsgesprek zit zijn overheersende moeder Crystal (Catherine Deneuve, die we ook al in ‘La tête haute’ zagen) naast hem. Bij beiden komt het bericht binnen als een bom. Zowel Benjamin als Crystal moeten door een moeilijk en pijnlijk proces om het naderende afscheid te leren accepteren. Bercot deelt haar film vervolgens in seizoenen in. Op aanraden van Dr. Eddé (Gabriel Sara) besluit Benjamin nog wat zaken uit zijn verleden af te ronden (niet vechten, maar loslaten) en zijn moeder wordt gedwongen onder ogen te zien dat ze niet overal de controle over kan hebben.

Juist die duik in het verleden van Benjamin stuurt ‘De son vivant’ een heel andere richting op. De sociaal-maatschappelijke insteek van de empathische dokter Sara met zijn bijzondere werkwijze wordt rücksichtlos weggedrukt door Benjamins unfinished business met zijn ex en verloren gewaande tienerzoon en zijn frustraties over zijn acteermislukkingen. De balans gaat hierbij jammerlijk verloren. Terwijl die warme, geduldige dokter Sara nou net onze interesse wekt met zijn spirituele kijk op ziekte, het stervensproces en de acceptatie van het onvermijdelijke. Bijzonder is ook de manier waarop hij zijn medewerkers duidelijk maakt hoe belangrijk empathie met de patiënt is, iets wat hij nog eens extra benadrukt door troostende gitaarliedjes met hen te zingen. Want muziek kan de naderende dood zachter laten landen, daarvan weet dokter Sara ons te overtuigen. In de scènes die dat laten zien, toont Bercot ons een glimp van al die mannen en vrouwen die buitengewoon maar tegelijkertijd emotioneel loodzwaar werk verrichten om een ander te begeleiden richting het onvermijdelijke. En juist daarin is ‘De son vivant’ op zijn best.

Misschien had Bercot wel een documentaire moeten maken over deze dokter Sara, in plaats van hem in een melodrama te laten opdraven. Niet omdat hij niet goed acteert, want hij komt prima over, maar vooral om hem volledig tot zijn recht te laten komen en de aandacht niet van de hoofdzaak afhaalt met onethisch aanvoelende scènes tussen Benjamin die wat al te intiem wordt met een door Cécile de France gespeelde verpleegster. De naturelle uitstraling en aanwezigheid van Sara botst bovendien met de professionele acteurs om hem heen, die duidelijk hun maniertjes hebben om hun personage handen en voeten te geven. Maniertjes die ons anders waarschijnlijk minder waren opgevallen, maar in contrast met dokter Sara ineens vol in het oog springen. Bercot verliest helaas de balans tussen de integere handelswijze van de arts en de dramatische gebeurtenissen rond Benjamin en zijn moeder te vaak uit het oog, waardoor haar film aan overtuigingskracht moet inleveren. En dat is jammer, want de inspirerende dokter Sara had een betere film verdiend.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 3 maart 2022