Deepsea Challenge (2014)

Regie: John Bruno, Ray Quint, Andrew Wight | 87 minuten | documentaire | Met: James Cameron, Frank Lotito, Paul Henri, Lachlan Woods

James Cameron is vooral bekend als de regisseur van legendarische sf-epen als ‘The Terminator’, ‘Terminator 2: Judgment Day’ en de Oscarmagneet ‘Titanic’. Maar de regisseur heeft in de loop der jaren ook een grenzeloze fascinatie opgebouwd voor de rijkgeschakeerde onderwaterwereld, een interesse die al aan de oppervlakte komt in zijn speelfilm ‘The Abyss’ uit 1989 waar een team wetenschappers in de diepste krochten van de zee stuit op goedaardig buitenaards leven. Niet zo vreemd ook natuurlijk, want de diepzee is ondanks de wetenschappelijke vooruitgang die de afgelopen decennia is geboekt nog altijd grotendeels een terra incognita voor de menselijke soort. Talloze diersoorten die de onpeilbare diepten van de wereldzeeën bewonen zijn nog onbekend voor de wetenschap en nooit door mensenogen aanschouwd.

Na al eerder diverse duikexpedities naar onder meer het wrak van de Titanic en het gezonken schip de Bismark te hebben ondernomen, daalt Cameron in ‘Deepsea Challenge’ in een speciaal gefabriceerd duikvehikel (dat zelfs is uitgerust met robotarmen om monsters van sedimenten te verzamelen) af naar de Marianentrog, een laagte die een duizelingwekkende diepte van maar liefst elf kilometer bereikt. Nadat we eerst uitgebreid te zien krijgen hoe de sigaarvormige en drukbestendige duikboot waarmee Cameron zijn reis gaat maken wordt gefabriceerd, wordt de kijker uiteindelijk ondergedompeld in een bestaande wereld onder de golven die voor landrotten zoals wij wellicht net zo fantastisch en surrealistisch is als de fictieve planeet Pandora in ‘Avatar’. Bizar uitziende en soms haast buitenaards ogende diepzeevissen, inktvisachtigen, (vaak zeer grote) vlokreeften en zeekomkommers bevolken het beeldscherm als de Deepsea Challenger langzaam maar zeker dieper afdaalt in de blauwe wildernis.

Hoewel de film zeker wat mooie beelden bevat en wetenschappelijke vooruitgang ongetwijfeld een belangrijke drijfveer is geweest voor de expeditie, is ‘Deepsea Challenge’ toch net iets te vaak een egodocument dat vooral inzoomt op de persoonlijke queeste van James Cameron. De bijzondere biologische en geologische ontdekkingen die worden gedaan worden toch vooral behandeld als voetnoten en sneeuwen een beetje onder in al het technologische geweld en de persoonlijke drijfveren van Cameron waar de docu vooral om lijkt te draaien. De vermaarde regisseur krijgt bijvoorbeeld heel wat meer schermtijd dan de vele fascinerende zeewezens bij elkaar. Het lijkt er soms op dat ‘Deepsea Challenge’ vooral wil laten zien hoe cool het is om in een futuristische duikboot met grijparmen en 3D-camera’s kilometers onder de zeespiegel te zweven. De wetenschappelijke kant van het verhaal blijft zo jammer genoeg toch een beetje onderbelicht.

Slecht is ‘Deepsea Challenge’ zeker niet, maar je kunt je toch niet aan de indruk onttrekken dat er met een minder persoonlijke en meer ecologisch gerichte aanpak meer had ingezeten. In plaats van een fraai en baanbrekend overzicht van een tot nu toe grotendeels onbekende diepzeewereld, voelt de film net wat te veel aan als de grote James Cameronshow.

Frank Heinen

Waardering: 3

DVD- en blu-ray-release: 7 oktober 2015