Den fördömde (2010)

Regie: Michael Hjorth | 180 minuten | drama, thriller, misdaad | Acteurs: Rolf Lassgård, Tomas Laustiola, Gunnel Fred, Moa Silén, Christopher Wagelin | Acteurs uit Den fördömde 1: Monica Alboronoz Whileley, Fabian Bernhardson, Vanja Blomkvist, Henrik Dahl, Pia Edlund, Kristoffer Fransson, Charlie Gustafsson, Kemal Görgü, Mia Hana Hansson, Jakob Hultcrantz Hansson, Charlotta Jonsson, Emilie Jonsson, Charlotta Larsson, Jan Modin, Lena Mossegård, Anne-Li Norberg, Julia Sporre, Marcus Vögeli, Måns Westfelt | Acteurs uit Den fördömde 2: Niklas Falk, Max Selander, Malin Alm, Björn Gedda, Anders Johannisson, Per Lasson, Jessica Zandén, Lolo Elwin, Pär Andersson, Annelee Vikner, Annika Ryberg Whittembury, Malin Persson

Zweeds schrijversduo Michael Hjorth en Hans Rosenfeldt hebben hun sporen in de Zweedse entertainmentindustrie wel verdiend. Rosenfeldt is naast presentator ook acteur in tv-series en -films, maar brengt vooral brood op de plank met zijn werk als scenarioschrijver voor Zweedse tv-series. Hjorth is producent, acteur, regisseur en schrijver. De twee heren bundelen hun krachten bij het schrijven van “Wat verborgen is” (originele titel “Det fördolda”, in Nederland uitgegeven door Cargo van De Bezige Bij in de vertaling van Geri de Boer). Zoals echtpaar Nicci Gerard en Sean French zich samen presenteren als Nicci French, treden de twee Zweden samen naar buiten als Hjorth Rosenfeldt. In ‘Wat verborgen is’, het eerste boek in wat een serie misdaadromans moet worden, laten zij de lezer kennismaken met Sebastian Bergman, een van de meest onaangename personages die je je kunt voorstellen.

Bergman is een psycholoog en profiler, maar is al enige tijd niet meer actief geweest. Om persoonlijke redenen besluit hij aan te kloppen bij zijn voormalige kameraad Torkel Höglund, die een leidinggevende functie heeft bij het Bureau Moordonderzoek van de Nationale Recherche. Bergman biedt aan het team, dat naast Höglund bestaat uit de jonge Vanja Lithner en Billy Rósen en de door de wol geverfde Ursula Andersson, bij te staan in de zoektocht naar de moordenaar op de zestienjarige jongen Roger Eriksson. Roger is in een afgelegen moerassig gebied in het plaatsje Västerås gevonden. Höglunds collega’s zitten op een dood spoor en worden dan ook nog in hun onderzoek belemmerd door een eigenwijze lokale agent, die zo zijn eigen redenen heeft om de moord op te lossen. Het boek kent een bijzonder goede spanningsopbouw, waar Hjorth en Rosenfeldt uitgebreid de tijd voor nemen. Daarnaast leren de schrijvers ons de personages goed kennen. Het zijn karakters waar je nog jaren mee vooruit kan, en dat er dan na ‘Wat verborgen is’ nog meer delen zullen volgen, is beslist geen straf.

Alle zeilen worden bijgezet om van Hjorth Rosenfeldt de nieuwe Henning Mankell te maken en een logische stap is dan ook het verfilmen van de verhalen rond Sebastian Bergman. Met de uitgave ‘Den fördömde’ haalt de Scandinavische misdaadliefhebber niet één, maar twee thrillers in huis. Op de eerste DVD staat de verfilming van ‘Wat verborgen is’. Het zeer goed verfilmbare scenario is prima uitgewerkt, maar het tempo wordt uiteraard wel wat opgevoerd, al kun je nog steeds niet spreken van sneltreinvaart. Veel plotlijnen – ook die in het boek redelijk belangrijk zijn voor de karakteruitdieping – zijn gesneuveld. Zo heeft Höglund geen affaire, is de plaatselijke, op eigen houtje opererende, politieagent volledig uit het verhaal geschrapt en verloopt het onderzoek net wat makkelijker. Wat wel overeind is gebleven is het onuitstaanbare karakter van Bergman, die onbehouwen is tot op het bot, het woord tact niet in zijn vocabulaire heeft en voor wie vrouwen net zo inwisselbaar zijn als . Er is uiteraard een reden voor zijn asociale gedrag en gaandeweg kun je de  weerzinwekkendheid van zijn persoontje wat beter hebben. ‘Den Fördömde 1’ is goed geacteerd, strak geregisseerd en smaakt, dankzij de enorme cliffhanger, naar meer.

Klein gelukje dus dat DVD 2 het vervolg, ‘Den fördömde 2’, bevat. Hierin komen we nog meer te weten over Bergmans professionele én privéverleden. Er zijn vier vrouwen vermoord. Ogenschijnlijk hebben ze niets gemeen: geen uiterlijke kenmerken, niet allemaal zitten ze op Facebook of hebben ze een blog en niet alle slachtoffers zijn getrouwd. Net als in het eerste deel vraagt Bergman Höglund ditmaal ook om hem in te schakelen. Zijn komst wordt dit keer met zo mogelijk nog meer tegenzin door het team aanvaard.  Bergman was enige jaren geleden verantwoordelijk voor de arrestatie van een seriemoordenaar, Edward Hinde. Het is het huzarenstuk van zijn carrière: de boeken die hij schreef over deze misdadiger bracht hem veel roem. Maar deze moorden doen vermoeden dat de seriemoordenaar helemaal niet achter slot en grendel zit: de modus operandi lijkt te veel op de eerdere misdaden en er zijn details die alleen Edward kon weten. Het feit dat de slachtoffers een link met Bergman hebben versterken dit: is Edward, of een handlanger uit zijn naam, uit op wraak? Dat er dit keer een persoonlijke motivatie voor Bergman is om de moordenaar te stoppen voor hij nog meer slachtoffers maakt, maakt deze film nog spannender.

Al met al is ‘Den fördömde’ is een goed verfilmde en spannende Zweedse krimi met een sterke cast, die door het  afwisselende, vaak handheld camerawerk, prachtige intense close ups en onverwachte camerastandpunten goed tot zijn recht komt. Warm aanbevolen!

Monica Meijer