Der goldene Handschuh (2019)

Regie: Fatih Akin | 115 minuten | misdaad, drama | Acteurs: Adam Bousdoukos, Jonas Dassler, Marc Hosemann, Margarete Tiesel, Katja Studt, Martina Eitner-Acheampong, Hark Bohm, Tristan Göbel, Tom Hoßbach, Philipp Baltus, Victoria Trauttmansdorff, Laurens Walter, Uwe Rohde, Greta Sophie Schmidt, Jessica Kosmalla

Is ‘Der goldene Handschuh’ een walgelijke film, zoals door bezoekers van de Berlinale reeds werd opgetekend? De voorstelbare realiteit is walgelijk, dus dit lijkt ons een non-issue. We zien een zwaar gegrimeerde seriemoordenaar stommelen met een lijk in de openingsscènes. Negatieve connotaties zijn zeker van belang, want Honka is een monster dat zijn slachtoffer aan stukken snijdt. Geen nihilist zoals Patrick Bateman in ‘American Psycho’, eerder een zielige zonderling.

Had de acteur in kwestie (Jonas Dassler) gegrimeerd moeten worden als Clouseau in ‘The Return of the Pink Panther’? Vervreemdend is het wel; zeker wanneer het afzagen van een hoofd goeddeels buiten beeld plaatsvindt, met schlagermuziek op de achtergrond. Hier is echter een adequaat filmer aan het werk, iemand die noodzakelijke ingrediënten als een alchemist kan vermengen. En kunst is alchemie, hoe je het ook wendt of keert.

Akin (‘Gegen die Wand’) wordt op grond van de genoemde succesfilm sociaal engagement toegedicht; laat dat eens los op de biografische depictie van de Hamburgse seventies-killer Fritz Honka. Diens morsige, drankzuchtige leven werd al eens beschreven door Heinz Strunk in de gelijknamige, journalistieke roman uit 2016. Tricky, om de man die in werkelijkheid vier prostituees vermoordde, in een roman te vatten en deze vervolgens te verfilmen.

Valt niet bij iedereen in de smaak, maar is uitvergroting van de realiteit niet het wezen van drama? Filmers als Mike Leigh rammen de sociale realiteit er ook niets ontziend in, wat zowel bewondering als walging kan oproepen. Ja, Honka oogt absurd koddig, maar ook gemankeerd als Quasimodo. Je zou empathie kunnen voelen voor zijn handelen, vanwege de zieligheid. Berekenend is deze Honka niet, eerder machteloos beperkt. En dat wordt overtuigend gebracht.

Kunnen wij meer verwachten van een filmmaker? Ja zeggen sommigen: ‘wij willen duiding’. Nee, zeggen wij, toon ons dat handelingen geen zin of logica hebben, omdat de mens een dier kan zijn. De romanticus wil dat klokken luiden voor de liefde, de cynicus weet dat klokken luiden voor de dood. De kijker is sterk genoeg om daartussenin te staan, al dan niet walgend of beeindruckt, zoals de Duitse taal het fraai verwoordt.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 4

Bioscooprelease: 20 juni 2019
DVD-release: 25 oktober 2019