Der Kick (2006)
Regie: Andres Veiel | 82 minuten | drama | Acteurs: Susanne-Marie Wrage, Markus Lerch
Op 13 juli 2002 wordt de zestienjarige Marinus Schöberl vermoord door drie plaatsgenoten, de zeventienjarige Sebastian Fink en de broers Marco (23) en Marcel (17) Schönfeldt, nadat hij eerst is gemarteld. Marinus is een bekende van de drie daders en lijkt die nacht gewoon op het verkeerde moment op de verkeerde plek te zijn geweest. ‘Der Kick’ reconstrueert het hele verhaal. Hoe kan het dat zo’n verschrikkelijke moord plaatsvindt in een rustig klein dorpje als Potzlow? Heeft niemand het zien aankomen? En vooral: hoe kan het dat deze daad zo lang nog doodgezwegen werd door de mededorpsbewoners, terwijl meerdere mensen meer wisten? Was de daad gepleegd vanuit extreem-rechtse motieven? Al deze vragen komen aan de orde en hoewel ‘Der Kick’ geen sluitend antwoord kan geven op dit onbegrijpelijke drama, schept het een helder kader van gebeurtenissen en achtergronden waardoor het hele verhaal in ieder geval íets begrijpelijker wordt. Het meest opvallend en gedurfd aan ‘Der Kick’ is de vorm waarin de film gegoten is.
Het verhaal wordt gereconstrueerd aan de hand van de verhalen van de daders zelf en van getuigen, betrokkenen en families van daders en slachtoffer. Het gedurfde eraan is het feit dat slechts twee acteurs al deze rollen op zich nemen. We zien twee acteurs, een man en een vrouw, in het zwart gekleed in een grote lege hal. De enige manier waarop je weet dat ze een andere rol aannemen, is doordat ze op een bankje gaan zitten, in het houten hok gaan staan, of gewoon ergens anders in de hal gaan staan. Én doordat ze voor elke andere rol steeds weer een net andere toon en houding weten te vinden dan voor de voorgaande rol. De kale setting van ‘Der Kick’ vergt dus álles van de twee acteurs, en de hele opzet werkt dan ook goed omdat de acteurs een formidabele prestatie neerzetten.
Vooral Susanne-Marie Wrage is indrukwekkend, ook al omdat zij opvallend genoeg de belangrijkste personages speelt, namelijk die van de twee voornaamste daders: de broertjes Schönfeldt. Broertje Marcel blijkt vooral een typische meeloper die gigantisch opkijkt tegen zijn oudere broer Marco. Marco zelf is een keiharde racistische crimineel die vlak voor de moord al drie jaar vastzat. Door de verhalen van Marco’s vriendin en de ouders van Marco en Marcel komt echter een genuanceerder beeld naar voren, hoewel het verdorven karakter van Marco geen moment teniet wordt gedaan of vergoelijkt. Wel wordt duidelijk dat anno 2002 er nog steeds een feitelijke scheiding bestaat tussen Oost en West in Duitsland. In het Oost-Duitse plaatsje Potzlow is de economische en sociale situatie van de Ossi’s nog altijd hopeloos. Een ideale voedingsbodem voor het extreem-rechtse gedachtegoed dus.
Voeg daaraan toe een mix van kuddegedrag, veel alcohol en een verdwenen saamhorigheidsgevoel, en zelfs een bekende leeftijdsgenoot kan onder de ogen van bange en onverschillige dorpsbewoners dan het slachtoffer worden van mishandeling, vernedering en zelfs moord. ‘Der Kick’ geeft op indringende en heldere wijze weer hoe verschrikkelijk zo’n daad is, maar ook hoe schrikbarend dichtbij de omstandigheden kunnen zijn die tot zoiets kunnen leiden. De kale opzet richt de aandacht puur op de inhoud en dankzij de sterke acteurs blijft die eenvoud ook goed overeind. ‘Der Kick’ is daardoor een vernieuwende en indrukwekkende film.
Daniël Brandsema