Despicable Me 4 – Verschrikkelijke ikke 4 (2024)

Regie: Chris Renaud, Patrick Delage | 95 minuten | animatie, familie | Originele stemmencast: Steve Carell, Pierre Coffin, Will Ferrell, Sofía Vergara, Chris Renaud, Dana Gaier, Madison Skyy Polan, Miranda Cosgrove, Kristen Wiig, Steve Coogan, John DiMaggio, Stephen Colbert, Chloe Fineman, Joey King | Nederlandse stemmencast: Jon van Eerd, Kim van Kooten, Pip Pellens, Madelief van Aken, Posy Bakkum, Tygo Gernandt, Levi van Kempen

Van superschurk naar superheld. Gru, het hoofdpersonage uit de ‘Despicable Me’-animatiefilmreeks heeft sinds de eerste hitfilm uit 2010 een enorme metamorfose doorgemaakt. Van de snoodaard die ooit de machtigste slechterik ter wereld wilde worden door de maan te stelen, is weinig meer over. De reden? Gru ontpopt zich sinds ‘Despicable Me 2’ (2013) steeds meer als familieman, die zich eerst ontfermde over de drie weesmeisjes Margo, Edith en Agnes en later ook de liefde van zijn leven vond in voormalig geheim agente Lucy Wilde. In ‘Despicable Me 3’ (2017) slaat hij de handen ineen met zijn zich van hem vervreemde tweelingbroer Dru, om samen een losgeslagen voormalig kindsterretje een halt toe te roepen. En ook in de vierde film, die niet heel origineel ‘Despicable Me 4’ (2024) gedoopt is, toont Gru zich eens te meer als een man voor wie zijn familie het allerbelangrijkst is.

Het gezin is inmiddels uitgebreid met een baby, Gru Jr. Het ventje lijkt als twee druppels water op zijn vader (dezelfde haakneus, nerveuze oogopslag en afgeplatte kale kop én dezelfde nukken), maar moet in eerste instantie niks van hem hebben. Een baby biedt makers Universal Pictures en Illumination natuurlijk eindeloos veel mogelijkheden voor een hilarische film – in elk geval op papier. Dat geldt ook voor de puberteit waar de drie adoptiedochters van Gru nou inmiddels toch wel in zouden moeten zitten. Hoe zouden Gru en Lucy omgaan met een nieuw gezinslid en de grillen van hun opstandige tienerdochters? Helaas slaat het scenario van Mike White en Ken Daurio een compleet andere weg in. Om onduidelijke redenen zijn Margo, Edith en Agnes sinds hun introductie in 2010 altijd leeftijdsloos gebleven, wat een enorme gemiste kans is. In deze vierde film uit de franchise spelen ze amper een rol van betekenis. Dat geldt niet voor de kleine Gru Jr., maar in plaats van de verwikkelingen dichtbij huis te houden (de fratsen van Gru die worstelt met een eigengereide baby biedt immers genoeg vermaak voor een anderhalf uur durende film), heeft men besloten ‘Despicable Me 4’ vol te stoppen met een oneindige stroom subplotjes die er een onoverzichtelijke lappendeken van een film van maken. Vermakelijk is het wel, maar memorabel verre van.

Want naast een nieuw gezinslid krijgt Gru in deze vierde film nog veel meer te verduren. Regisseur Chris Renaud en het schrijverduo White & Daurio voeren bijvoorbeeld ook een gloednieuwe schurk op. Gru kent deze kakkerlakkenman Maxime Le Mal nog van de schurkenacademie, waar de twee elkaar ook al niet lagen. Le Mal heeft het snode plan bedacht om Gru’s baby te stelen en hem te hersenspoelen, zodat hij zich tegen zijn vader zal keren. Als Gru via de AVL (Anti-Villains League) verneemt dat zijn gezin in gevaar is, zit er niets anders op dan tijdelijk onder een nieuwe naam onder te duiken. Ze belanden in een sfeerloze buitenwijk in een slaperig stadje. Omdat hun hysterische, knalgele leger minions nogal de aandacht trekt, worden zij (op drie trouwe volgelingen na) naar de AVL gestuurd om als proefkonijnen te dienen bij de ontwikkeling van nieuwe superkrachten. Je voelt vast nu al aan je water dat de knotsgekke gele mannetjes het lab compleet op stelten zullen zetten.

Alsof dat nog niet genoeg is, krijgen Gru en zijn vrienden daarnaast ook te maken met nieuwe buren. Met name met buurmeisje Poppy, die zelf aspiraties heeft als superschurk, krijgt Gru het een en ander te stellen. Haar plan is om samen met Gru in te breken bij zijn vroegere schurkenacademie en de mascotte van de school te stelen. Die mascotte is een bijtgrage wilde honingdas, die door de stokoude maar doodenge directrice van de school, Principal Übelschlecht, zwaar bewaakt wordt.

Duizelt het je al van al die ontwikkelingen? ‘Despicable Me 4’ zit letterlijk ramvol verhaallijnen – over de vijf minions die in het lab worden omgetoverd tot in feite compleet nutteloze superhelden hebben we het nog niet eens gehad… – en dat komt de overtuigingskracht van de film niet ten goede. Gelukkig valt er nog genoeg te lachen. Dat is natuurlijk sowieso altijd al de kracht geweest van deze franchise: met een hoge grapdichtheid, met name dankzij die malle minions, weet Illumination zijn gebrek aan diepgang doorgaans aardig te verbloemen. De grappen zijn soms wat flauw (de nieuwe schurk komt ondanks geweldig stemmenwerk van Will Ferrell bijvoorbeeld maar matig uit de verf), maar ook vaak genoeg raak. Natuurlijk wordt het een beetje een trucje wat de minions doen, maar als je ze uit hun vertrouwde omgeving haalt en ze bijvoorbeeld scheidsrechter laat spelen op de plaatselijke tennisclub, waar Gru probeert indruk te maken op zijn yupperige nieuwe buurman, dan levert dat meer dan genoeg hilariteit op. Ook de telkens terugkerende worsteling van een van de minions met een snoepautomaat zorgt geheid voor een glimlach op je gezicht.

Het zal vast een bewuste keuze zijn van Illumination om niet, zoals Pixar dat bijvoorbeeld met de ‘Toy Story’-reeks en de twee ‘Inside Out’-films doet, de personages te laten meegroeien en –ontwikkelen met het filmpubliek. Ergens is dat jammer, omdat juist die ontwikkelingen voor de nodige inspiratie kunnen zorgen. Maar we hebben het er maar mee te doen. ‘Despicable Me’ is een gewoon ander soort filmreeks. Een reeks die vooral inzet op humor, gekkigheid en vermaak. En daarin slaagt deze vierde film voldoende in, maar wel nét iets minder dan zijn voorgangers. Ondanks het feit dat al die fijne stemacteurs (onder wie Steve Carell, Kristen Wiig, Steve Coogan en Pierre Coffin) ook nu weer van de partij zijn. De stemmencast wordt bovendien aangevuld met nog meer toppers zoals Will Ferrell, Sofia Vergara, Stephen Colbert en Joey King. Ook de nieuwe liedjes van Pharrell Williams klinken fris en doen wat ze moeten doen. Desondanks voelt deze vierde film vooral als een vermakelijke herhaling van zetten.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 3 juli 2024
DVD- en blu-ray-release: 26 september 2024