Despicable Me – Verschrikkelijke ikke (2010)

Regie: Pierre Coffin, Chris Renaud, Sergio Pablos | 90 minuten | animatie, familie | Originele stemmencast: Steve Carell, Kristen Wiig, Julie Andrews, Jason Segel, Miranda Cosgrove, Will Arnett, Ken Jeong, Danny McBride, Russell Brand, Mindy Kaling, Jemaine Clement, Jack McBrayer, Rob Huebel, Elsie Fisher, Dana Gaier | Nederlandse stemmencast: Jon van Eerd, Eddy Zoëy, Ernst Daniël Smid, Sanne Wallis de Vries, Javier Guzman, Patricia Paay, Pip Pellens

Animatiefilms zijn nergens zonder een goede schurk. Disney creëerde heel wat memorabele slechteriken. Neem alleen al de heks uit ‘Sneeuwwitje en de zeven dwergen’ (1937), ‘Cruella De Ville’ uit ‘101 Dalmatiërs’ en Uncle Scar uit ‘The Lion King’. Zij lieten een onvergetelijke indruk achter. Mede door de ontwikkelingen bij het toonaangevende Pixar worden schurken in animatiefilms steeds gelaagder. Met de verbitterde restaurantcriticus Anton Ego in ‘Ratatouille’ werd de slechterik ineens menselijk. Illumination Entertainment, de nieuwe animatietak van Universal onder leiding van Chris Meledandri (de man achter de ‘Ice Age’-reeks), pakt het nog weer anders aan en maakt van de slechterik zelfs de held. In ‘Despicable Me’ (2010) probeert Gru (met de stem van Steve Carell) geschiedenis te schrijven door een schurkenstreek uit te halen die niemand anders ooit eerder uithaalde: hij wil de maan stelen.

Gru moet ook wel, want zijn schurkenstatus staat zwaar onder druk nu een jonge, gemene en geniepige concurrent ten tonele is verschenen. Deze Vector (Jason Segel) is hard op weg om de grootste slechterik ooit te worden, zeker nu hij de Egyptische piramides heeft weten te stelen. Gru wil er koste wat het kost een stokje voor steken. Het stelen van de maan, met behulp van een krimpmachine, is de ultieme kans om Vector op zijn plaats te zetten. Gru heeft alleen één probleem: de krimpmachine is in handen van zijn rivaal. En dan blijkt hij ook nog te worden lastig gevallen door drie weeskinderen die hem koekjes proberen te verkopen. Maar Gru is niet voor één gat te vangen: hij bedenkt een plan waarbij de meisjes hem kunnen helpen de krimpmachine te stelen. Hij heeft er echter geen rekening mee gehouden dat hij zich wel eens kon gaan hechten aan de drie meisjes…

Met ‘Despicable Me’ zet Illumination Entertainment zich direct goed op de kaart als concurrent voor Disney/Pixar en DreamWorks. De film ziet er verzorgd uit, is grappig en een stuk brutaler dan zijn tegenhangers. De humor is scherper, wat verfrissend werkt. Gru is geen kindervriend, de kleine meisjes lopen hem aanvankelijk alleen maar in de weg. Eigenlijk is hij heel egocentrisch: als hij geen zin heeft om in de rij te staan in een winkel, pakt hij zijn bevriespistool en maakt hij ijspegels van de mensen die voor hem staan. Steve Carell heeft van deze Gru een heerlijk grimmig figuur gemaakt, compleet met ondefinieerbaar Oost-Europees accent. Natuurlijk is Gru niet zomaar de man geworden die hij nu is en dat heeft veel te maken met zijn veeleisende moeder (met de stem van, jawel, Julie Andrews). Eigenlijk is hij helemaal niet zo’n kwaaie; hij heeft alleen een enorme bewijsdrang. Hoe de plot rond Gru en de drie weesmeisjes zich ontvouwt laat zich wellicht vooraf raden, maar de manier waarop hier naartoe wordt gewerkt is bijzonder amusant.

Dat is voor een groot deel te danken aan de geweldige personages die de revue passeren. Zo krijgt Gru steun van honderden kleine gele mannetjes, de minions, die voor heel wat komische momenten zorgen (blijf vooral zitten tijdens de aftiteling!). Zijn geniale sidekick heet Dr. Nefario (stem van Russell Brand), een stokoude uitvinder die zo doof is als een kwartel en zich door het hoofdkwartier voortbeweegt per scootmobiel. ‘Despicable Me’ zit niet alleen vol leuke personages, er zitten ook heel wat grappige verwijzingen in de film (zo probeert Gru geld te lenen bij de ‘Bank of Evil – Formerly Lehmann Brothers’). Het maakt ‘Despicable Me’ een film die zeker ook – of misschien juist vooral – geschikt maakt voor volwassenen.

Bij elke animatiefilm die uitkomt is een vergelijking met het imposante oeuvre van Pixar onvermijdelijk. Hoewel ‘Despicable Me’ nog niet aan het niveau van die animatiemeesters kan tippen, toont nieuwkomer Illumination Entertainment aan een geduchte concurrent te zijn voor de gevestigde orde in de wereld van de animatiefilm. Op sommige fronten blijft de film nog wat achter op pak ‘m beet ‘Toy Story 3’ (2010) – hij pakt minder verrassend uit en het niveau van de animaties is simpelweg minder hoog – maar wat amusementsgehalte betreft doet ‘Despicable Me’ nauwelijks onder voor de absolute top. Het niveau van animatiefilms stijgt steeds verder en dat blijft niet alleen beperkt tot de meesters van Pixar: een fijne ontwikkeling!

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 oktober 2010
DVD- en blu-ray-release: 10 februari 2011