Detachment (2011)

Regie: Tony Kaye | 100 minuten | drama | Acteurs: Adrien Brody, James Caan, Lucy Liu, Marcia Gay Harden, Christina Hendricks, Bryan Cranston, William Petersen, Blythe Danner, Betty Kaye, Tim Blake Nelson, Sami Gayle, Louis Zorich, Isiah Whitlock Jr., Chris Papavasiliou, Kwoade Cross, David Hausen, Roslyn Ruff

Henry is een docent Engels die altijd voor een korte periode lesgeeft als invaller. Op die manier krijgt hij nooit echt een band met de kinderen en kan hij bewust een afstand creëren. Dat Henry geen makkelijk leven heeft blijkt wel uit heftige flashbacks over zijn moeder en dat hij in de avonduren moet zorgen voor zijn dementerende opa die niet de zorg krijgt die hij nodig heeft in een verzorgingstehuis. Het leven van Henry verandert als hij op straat het tienerhoertje Erica ontmoet, haar in huis neemt en zich onbewust aan haar gaat hechten.

Tony Kaye oogstte veel lof met zijn film ‘American History X’ (1998), waarin het lastige thema racisme centraal stond. Met ‘Detachment’ gaat de regisseur in op het onderwijssysteem in de Verenigde Staten. Geen makkelijk onderwerp, want dat het niet altijd koek en ei is op scholen in de VS is wereldwijd bekend. Dat docenten in de Verenigde Staten vaak veel te verduren krijgen wordt direct getoond in de eerste scène van ‘Detachment’. Henry komt zijn nieuwe klas in op een school in een achterstandswijk in New York en wordt direct uitgescholden en bedreigd door een student. Aan de rustige manier waarop Henry hiermee omgaat is te zien dat hij hier ervaring mee heeft. Bij zowel deze scène als andere heftige scènes maakt Kaye gebruik van een documentaire-achtige stijl, waarbij de camera heel dicht op de huid van de acteurs zit. Het geeft je als kijker een realistisch maar vooral ongemakkelijk gevoel. Want het is juist bij de heftige fragmenten dat je wil wegkijken en dat laat Kaye als het ware niet toe. Hij dwingt je de omstandigheden in je op te nemen. En dat werkt heel goed bij de film. Jammer is wel dat Kaye weinig nieuws toevoegt aan het genre ‘docent komt op nieuwe school en inspireert klas en maakt zelf ook een positieve ontwikkeling door’. Dit genre is te zien in films als ‘Dangerous Minds’ en ‘Half Nelson’. De film volgt het vaste patroon en zelfs het cliché van een leerling die de leraar eerst uitscheldt en tijdens zijn vertrek aangeeft hem toch te gaan missen ontbreekt niet.

Kaye had met de verhaallijn van Henry en Erica genoeg voer gehad voor de film. Maar de filmmaker lijkt te veel in zijn film te willen stoppen. Hij propt er ook nog de zorg voor ouderen, een disfunctionele familie en zelfmoord in. En dat is toch echt te veel van het goede of in dit geval het slechte. Ja, het leven kan keihard zijn maar Kaye laat nauwelijks ruimte voor relativering over. Een vrolijke scène tussen Henry en Erica voelt dan ook als een verademing.

Gelukkig maakt het acteerwerk heel veel goed. Een sterrencast aangevuld met nieuw talent geeft ‘Detachment’ meer emotie. Adrien Brody laat weer zien dat zware rollen hem heel goed liggen. Zijn Henry is deprimerend, inspirerend, wanhopig maar bovenal een mens. Henry probeert zich niet te hechten aan het leven en de mensen om zich heen, maar ziet langzaam in dat het onvermijdelijk is. Acteerkanonnen als James Caan en Marcia Gay Harden schitteren in hun korte scènes. De jonge Sami Gayle maakt een indrukwekkend debuut als hoertje Erica. Gayle laat Erica een geloofwaardige ontwikkeling doormaken van een afgestompt meisje naar een kwetsbare puber die verlangt naar liefde en zorg.

‘Detachment’ is een wat rauwe film die de uitzichtloze situatie in het onderwijssysteem van de Verenigde Staten onder de aandacht brengt. Een dapper onderwerp. Helaas wil Kaye te veel sociale ellende in het verhaal stoppen en voegt het weinig nieuws toe aan het genre. Nu blijft ‘Detachment’ ondanks het prachtige acteerwerk een beetje in de middelmaat zweven.

Shelley Eimers

Waardering: 3

Bioscooprelease: 13 september 2012
DVD-release: 12 februari 2013