Die Welt (2013)
Regie: Alex Pitstra | 80 minuten | drama | Acteurs: Slim Al Amiri, Houcem Al Bib, Mohsen Ben Hassen, Rahma Ben Hassen, Kamel Ben Khalfa, Fouad Cheneti, Mehdi Cheneti, Jamil Ferchichi, Youssef Hammami, Ilse Heus, Abdelhamid Nawara, Abderrahmen Rezgui, Imed Sassi, Judith Van der Meulen
Op zijn vijfentwintigste kreeg de Groningse regisseur Karim Alexander Pitstra (kortweg ‘Alex’) een brief van zijn Tunesische vader, of hij niet eens langs wilde komen in Tunis om zijn familie te ontmoeten. Pitstra had toen al ruim twintig jaar geen contact meer met zijn vader gehad. De ontmoeting kwam er en Pitstra begon zich af te vragen hoe zijn leven zou zijn verlopen als hij dáár en niet in Nederland was opgegroeid. Die gedachte vormt het uitgangspunt van ‘Die Welt’, een fictief autobiografisch verhaal over de man die Alex Pitstra had kunnen zijn onder andere omstandigheden. Gefilmd tijdens de nasleep van de Jasmijnrevolutie van 2011, waarin Tunesië van een politiestaat veranderde in een democratie. Maar of dat veel verschil maakt voor de inwoners…?
In het kort verhaalt ‘Die Welt’ over de 23-jarige Abdallah (het acteerdebuut van Abdelhamid Nawarra), een dvd-verkoper uit Tunis die een weg zoekt uit de armoede in zijn land. Van een vriend hoort hij dat de enige uitweg uit Tunesië via toeristes verloopt: sla een mooie Europese dame aan de haak tijdens het hoogseizoen, reis met haar mee terug en het gouden leven lacht je toe. Wanneer zijn vader tijdens een verblijf in een recreatieoord twee Nederlandse dames uitnodigt voor een traditionele bruiloft, ziet Abdallah zijn kans schoon en begint met een van de vrouwen aan te pappen. In gedachten ziet hij zich al in het beloofde land – strak in pak, met een BMW voor de deur en een koelkast vol blikjes Coca Cola. De westerse filmkijker weet meteen dat dit enkel op een deceptie kan uitdraaien.
Voor een debuterend regisseur toont Pitstra zich verbazingwekkend zelfverzekerd. Hij is niet bang om de film te openen met een minutenlange monoloog van Abdallah, waarin die een klant met klem afraadt om ‘Transformers 2’ te kopen, omdat Arabieren daarin belachelijk gemaakt zouden worden. Een ijzersterke start, niet alleen voor de film als geheel, maar ook vooral voor Nawarra als acteur. Het is overigens frappant dat dit het enige moment is waarin we Abdallah vol passie zien preken. Voor het overige oogt hij tamelijk gelaten, bijna berustend zelfs. Als hij bijvoorbeeld eenmaal besluit als bootvluchteling naar Lampedusa (Italië) te vertrekken, neemt hij niks mee. Alsof hij bij voorbaat de tocht ziet mislukken. Tijdens de reis hoort hij zijn vader in gedachten zeggen dat er niets veranderd is, revolutie of niet. De sleutelboodschap van de film.
Doordat Pitstra met Europese ogen naar Tunesië kijkt, is er veel ruimte voor verwondering. Alledaagse taferelen worden zorgvuldig, haast documentaire-achtig, door de camera geregistreerd. De film geeft letterlijk een inkijkje in het dagelijkse leven: regelmatig schiet de camera ineens om een hoek of door een raam, om te kijken wat zich daar precies afspeelt. Terwijl de handeling buiten beeld rustig verdergaat. Deze vrije stijl geeft de film een bijzonder fris uiterlijk. Waarbij niet onvermeld mag blijven dat de kwaliteit van de beelden en de cameravoering (van Thijs Gloger) van een zeer hoog niveau zijn. Evenals de verrukkelijke soundtrack van Renger Koning, die meerdere malen een extra dimensie aan Abdallah’s gemoedstoestand geeft.
In diverse opzichten is ‘Die Welt’ een bijzonder project. Alleen al vanwege het feit dat een klein clubje Groningers naar Tunesië toog om daar een film op te nemen, die vervolgens een onmiskenbare internationale allure blijkt te bezitten. Maar ook vooral de manier waarop Pitstra zijn eigen familie deel heeft laten uitmaken van de film. De vader in ‘Die Welt’ is Pitstra’s eigen vader, het zusje van Abdallah zijn eigen zus, en veel van de ooms, tantes, neven en nichten in de film behoren ook echt tot zijn familie. Daarmee is het letterlijk en figuurlijk een uiterst persoonlijk project geworden. Een film die met liefde gemaakt is. En dat zie je eraan af. De Europese droom van Abdallah, vervat in een droomdebuut. Grote klasse!
Wouter de Boer
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 22 augustus 2013