Disconnect (2012)
Regie: Henry-Alex Rubin | 115 minuten | drama, thriller | Acteurs: Jason Bateman, Hope Davis, Frank Grillo, Michael Nyqvist, Paula Patton, Andrea Riseborough, Alexandre Skarsgård, Max Thieriot, Colin Ford, Jonah Bobo, Haley Ramm, Norbert Leo Butz, Kasi Lemmons, John Sharian, Aviad Bernstein, Teresa Celentano, Marc Jacobs, Cole Mohr, Kevin Csolak, Antonella Lentini, Tessa Albertson, Erin Wilhelmi
Het internet heeft sinds zijn opkomst een grote verworvenheid gekregen in onze maatschappij. Maar dat het medium niet geheel zonder gevaren is, bewijst ‘Disconnect’. De film volgt in een mozaïekvertelling verscheidene personages die digitaal in contact met elkaar zijn, maar daarbuiten van de realiteit ontworteld zijn (vandaar de titel). Een stel worstelt met de dood van hun kind en neemt zijn toevlucht tot het internet. De één zoekt hulp in online hulpgroepen, de ander verliest zich in de digitale gokparadijzen, beiden niet wetende dat ze het slachtoffer zijn van identiteitsroof door hun websitebezoek. Als de politie niet wil helpen, schakelen ze een privédetective in die gespecialiseerd is in dergelijke zaken. Wanneer diens zoon als pesterij een naaktfoto van een klasgenoot online zet, doet laatstgenoemde een zelfmoordpoging waardoor hij in een coma belandt die het leven van zijn familie op zijn kop zet. Zijn vader springt ondertussen bij als advocaat in een zaak waarbij een journaliste een jonge online pornoacteur uit de klauwen van een kinderhandelaar wil redden.
De film doet in zijn vorm denken aan andere raamvertellingen zoals ‘Traffic’ (Steven Soderbergh) of ‘Babel’ (Alejandro González Iñárritu). Maar daarin schuilt ook het probleem van deze film. Waar de andere twee zich richten op de gevaren van respectievelijk drugs en wapenhandel zet ‘Disconnect’ alles in op de risico’s van het internet. De film gaat daarin weinig genuanceerd aan het werk. Is internet echt de nachtmerrie die het ons in de film doet geloven? Door alleen de gevaren van het medium te belichten en het op die manier gelijk te stellen aan drugs of wapengebruik wordt de film eerder vrij eenzijdig en te gedramatiseerd.
Maar het heeft wel effect. Omdat debuutregisseur Henry Alex Rubin alle beproefde cinematografische trucs uit de kast haalt, blijft de betrokkenheid bij de verschillende personages groot. Er wordt regelmatig gebruik gemaakt van slow-motion en aanzwengelende spanningmuziek. Een andere visuele ingreep is de camera-afstand. ‘Disconnect’ maakt in feite gebruik van twee afstanden tussen camera en object. De eerste is een long shot, met de camera vaak verscholen achter hek- of raamwerk. Het shot geeft daardoor het idee ook daadwerkelijk disconnected (ontkoppeld) te zijn van de personages en hun spel. Of liever gezegd, ze staan zelf buitenspel. Het tweede soort shot is een overbelicht close-up, waardoor er een soort van waas boven de personages hangt die hun afbakening tot hun speelwereld versterkt. De personages zijn dus niet zozeer letterlijk ontkoppeld in de zin dat ze hun digitale identiteit hebben afgestoten (iedereen blijft gebruik maken van het internet). Daarentegen lijkt het meer alsof ze hun lijn naar het ‘echte’ leven hebben uitgezet. Zo hebben alle personages de grootste moeite om met elkaar te communiceren en blijven ze als kleine eilanden los van elkaar opereren. Zowel hun digitale als ware identiteit staat op losse schroeven. ‘Disconnect’ maakt die eenzaamheid visueel goed voelbaar. Het uitstekende acteerwerk complementeert dat gevoel. De vorm is dus goed (al blijft het een minpunt om de tekst van online chatsessies in beeld terug te zien), de inhoud wellicht te veel van hetzelfde.
Wat dientengevolge uiteindelijk beklijft is de vraag of de toeschouwer wel lering trekt uit de stringente maatschappijkritiek die ‘Disconnect’ meegeeft. Doordat het internet als het grote gevaar wordt gepresenteerd, laat de film de indruk achter dat er geen tussenweg is waarin het medium op een veilige manier wel gebruikt kan worden en een toegevoegde waarde kan hebben in onze identiteitsvorming. De film doet er alles aan om te overtuigen, maar een meer gebalanceerde film was waarschijnlijk meer op zijn plaats geweest.
Wouter Los
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 20 juni 2013
DVD-release: 29 oktober 2013