Doctor Strange (2016)

Recensie Doctor Strange CinemagazineRegie: Scott Derrickson | 115 minuten | actie, avontuur, fantasie, science fiction | Acteurs: Benedict Cumberbatch, Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams, Benedict Wong, Mads Mikkelsen, Tilda Swinton, Michael Stuhlbarg, Benjamin Bratt, Scott Adkins, Zara Phythian, Alaa Safi, Katrina Durden, Topo Wresniwiro, Umit Ulgen, Linda Louise Duan, Mark Anthony Brighton, Meera Syal, Amy Landecker, Adam Pelta-Pauls, Sarah Malin, Eben Young

In het superheldenuniversum van Marvel Comics is Doctor Strange niet het bekendste personage. In 1963 verscheen het eerste stripverhaal van de geniale maar hooghartige neurochirurg, die na een heftig auto-ongeluk niet meer in staat is om zijn beroep uit te oefenen en vervolgens zijn heil zoekt bij een mythische heel- en leermeester in de Himalaya. Hij blijkt een snelle leerling en bekwaamt zich al snel in de magische kunsten. Om hem af te zetten tegenover collega-superhelden; waar bijvoorbeeld The Avengers de wereld beschermt tegen fysieke vijanden, beschermt Doctor Strange deze tegen mystieke gevaren. In tegenstelling tot andere superhelden als Spider-Man, The Hulk, Captain America, The Avengers en X-Men, bleef Doctor Strange lange tijd onder de radar, al zijn meerdere pogingen ondernomen om het personage nieuw leven in te blazen. Het bleef echter bij televisiefilms en gastoptredens in series waarin andere Marvel-helden de hoofdrol spelen, en enkele halfslachtige pogingen een film te maken. Maar de aanhouder wint; met het uitbrengen van ‘Doctor Strange’ (2016) mag de over magische krachten beschikkende arts eindelijk meeliften op het immense succes van de Marvel Cinematic Universe.

Het had wat voeten in de aarde om de verfilming rond te krijgen, want al in 2005 kocht Paramount Pictures uit naam van Marvel Studios de rechten van ‘Doctor Strange’. Het zou nog vijf jaar duren voor een eerste script het levenslicht zou zien en talloze acteurs – onder wie Joaquin Phoenix, Ryan Gosling, Jake Gyllenhaal, Jared Leto en Tom Hardy – werden genoemd voor de titelrol. Meerdere regisseurs waren korte of langere tijd verbonden aan het project, tot uiteindelijk gekozen werd voor Scott Derrickson, die voornamelijk bekend is van horrorfilms als ‘The Exorcism of Emily Rose’ uit 2005 en ‘Deliver Us from Evil’ uit 2014. Derricksons gedroomde Doctor Strange was Benedict Cumberbatch, maar het aantrekken van de Brit leek aanvankelijk niet haalbaar omdat hij andere verplichtingen had. Door schema’s om te gooien kon Cumberbatch toch gecontracteerd worden, waarna Derricksons ambitieuze project eindelijk van start gaan.

Doctor Stephen Strange vindt zichzelf de beste neurochirurg van New York, of eigenlijk van de hele wereld. Maar zijn hoogmoed wordt stevig afgestraft wanneer hij de macht over het stuur van zijn sportwagen kwijtraakt en de zenuwen in zijn handen dusdanig beschadigd raken dat hij niet eens meer kan schrijven, laat staan precieze operaties uitvoeren. Omdat hij binnen de medische wetenschap geen mogelijkheden ziet om deze klap te boven te komen, keert hij zich tot het mystieke en bovennatuurlijke. Hij reist af naar de Nepalese hoofdstad Kathmandu, waar hij zich door Oosterse leer- en heelmeester The Ancient One (een gevatte en kaalgeschoren Tilda Swinton) laat inwijden in de wereld van de magie. Als wetenschapper heeft Strange een aangeboren cynisme ten aanzien van alles wat spiritueel is, en geduld is niet zijn sterkste punt, maar al snel ziet hij in dat zijn nieuw verworven krachten en inzichten hem veel machtiger maken dan hij voor mogelijk had gehouden. Zo leert hij onder meer de tijd en de ruimte te manipuleren. Zijn krachten zal hij hard nodig hebben om Kaecilius (Mads Mikkelsen), ooit leerling van The Ancient One maar inmiddels overgestapt naar The Dark Side, tegenstand te kunnen bieden.

Het manipuleren van tijd en ruimte biedt filmmaker Derrickson de mogelijkheid om zich flink uit te leven met andere dimensies, en hij neemt die kans dankbaar aan. In een scène die sterk doet denken aan ‘Inception’ (2010) van Christopher Nolan, en deze in technisch opzicht wellicht zelfs overtreft, vouwt en buigt hij het New Yorkse straatbeeld en zet hij de complete stad op verbluffende wijze op z’n kop. Dergelijke technische hoogstandjes onderscheiden ‘Doctor Strange’ van genregenoten en dat heeft deze film wel nodig, want in verhalend opzicht – dus ontdaan van al die technische franje – is het toch vrij standaard, en zijn de dialogen zelfs erg mager. Jarenlang schaven aan en herschrijven van het script door verschillende scenaristen zijn hier ongetwijfeld debet aan. Het scheelt dat de cast uit louter topacteurs bestaat. Mensen die je doorgaans niet in superheldenfilms ziet, en in staat zijn om een film naar een hoger plan te tillen. Naast Cumberbatch, Swinton en Mikkelsen zien we onder andere ook Chiwetel Ejiofor, Rachel McAdams en Michael Stuhlbarg. En dat er maar liefst twee vervolgfilms gepland zijn, waarbij Doctor Strange het pad kruist met andere Marvel-helden, zien we in het slot van dit visuele spektakel, dat zichzelf gezien de humor waarmee de film gelardeerd is gelukkig niet al te serieus neemt.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 27 oktober 2016
DVD- en blu-ray-release: 8 maart 2017