Donkey – Kenjac (2009)

Regie: Antonio Nuic | 90 minuten | drama | Acteurs: Nebojsa Glogovac, Natasa Janjic, Ljubo Kapor, Asja Jovanovic, Tonko Lonza, Emir Hadzihafizbegovic, Roko Roglic, Trpimir Jurkic, Gordana Boban

Films die uit de Balkan afkomstig zijn dringen niet al te vaak tot Nederland door, of het moet al om werk van Emir Kusturica gaan of een andere uitzondering van de regel, zoals winnaar van de Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn ‘Grbavica’. Films maken, en vooral in het dramagenre, kunnen deze landen wel degelijk. Een goed voorbeeld hiervan is ‘Donkey’ van regisseur Antonio Nuić, die zich hier vooral richt op de problemen binnen de familie en het gezin. ‘Donkey’ werd ondersteund werd door het Hubert Bals Fonds van het Internationaal Filmfestival Rotterdam.

Tijdens de zomervakantie van 1995 gaat Boro (Neboja Glogovac) met zijn gezin naar zijn geboortedorp Drinovci waar hij al in geen acht jaar is geweest. Logerend bij zijn oom en tante wil hij onder meer een bezoek brengen aan zijn invalide broer. Oom Ante heeft als vriendendienst tijdelijk een ezel onder zijn hoede. Deze ezel blijkt al snel een goede speelkameraad voor Luka en een uitlaatklep voor Boro.

De eerste, zwart-witte, scène als het gezien op weg is naar Drinovci is rustig en mooi gefilmd. Toch hangt er meteen al een donkere wolk boven het gezin in deze auto. Conversaties tussen Boro en zijn vrouw Jasna (Natasa Janjic) verlopen moeizaam. De problemen lijken niet alleen te bestaan tussen Boro en Jasna, maar vooral tussen Boro en zijn vader Pasko (Tonko Lonza). Boro heeft zijn vader nooit vergeven dat hij zijn moeder de dood in heeft gejaagd en het gevolg is hiervan een stilzwijgen tussen vader en zoon. Het effect hiervan is veel groter dan Boro denkt en de gevolgen breiden zich langzaam uit naar zijn vrouw, zijn broer maar ook zijn zoontje. Met wie Boro ook een gesprek begint, er ontstaan altijd problemen. De enige manier lijkt om een confrontatie met zichzelf en zijn vader aan te gaan, voordat hij zijn leven en die van zijn naasten helemaal de vernieling in helpt.

Regisseur Antonio Nuić weet de onderhuidse spanningen tussen de familieleden perfect en vol emotie in beeld te brengen. Deze emotie vloeit voor een deel voort uit mannen die hun ego moeten laten vallen, hun problemen onder ogen zien en erover praten. Deze stap is vaak te groot en wordt er vervolgens niets aan de kwestie gedaan. Enige kritiek op de nationalistische conflicten binnen de regio gaat de regisseur niet uit de weg, voor een groot deel zijn de verstoorde verhoudingen binnen de familie in ‘Donkey’ een parabel hiervan.

Cinematografisch is ‘Donkey’ prachtig. De camera legt taferelen op een zeer rustige manier vast waardoor scènes aan stillevens doen denken. Je ziet een meer, de mensen die langs de kant staan toe te kijken en duikers in het meer. Meteen heerst het gevoel dat er iets tragisch is gebeurd, en juist de sereniteit van de cameravoering geeft deze gebeurtenis grotere impact. Hiernaast laat de onherbergzame rotsomgeving enkele ruimte voor groen of andere vrolijke kleuren.

Opvallend is vooral het ijzersterke acteerwerk van zowel Nebojsa Glogovac, Natasa Janjic als Tonko Lonza. Zij zetten hun personages zo geloofwaardig neer dat een beklemmende sfeer je als kijker al snel in de greep houdt. Neem hierbij de prachtige muzikale score en je maakt voor even onderdeel uit van dit beklemmende drama.

Meinte van Egmond