Dreamscape (1984)

Regie: Joseph Ruben | 87 minuten | avontuur, science fiction, thriller | Acteurs: “Dennis Quaid, Max von Sydow, Christopher Plummer, Eddie Albert, Kate Capshaw, David Patrick Kelly, George Wendt, Larry Gelman, Cory Bumper Yothers, Redmond Gleeson, Peter Jason, Chris Mulkey, Jana Taylor, Madison Mason, Kendall Carly Browne, Kate Charleson, Eric Gold, Virginia Kiser, Carl Strano, Brian Libby, Bob Terhune, Fred M. Waugh, Timothy Blake”

Lijkt het je wel wat om je dromen te kunnen beïnvloeden en je daardoor onbeperkt uit te kunnen leven? Dan ben je niet de enige. De wetenschappers in deze film doen met de nodige proefpersonen in een kliniek zelfs onderzoek naar de mogelijkheden om in dromen in te kunnen grijpen. Mogelijkheden tot experimenteren volop dus, en de verschillende gevisualiseerde droomwerelden bieden gelegenheid genoeg om de kijker diverse uiteenlopende taferelen voor te zetten die voor de nodige spanning en amusement moeten zorgen… de nachtmerries van de Amerikaanse president over kernexplosies en een door een kernoorlog verwoeste wereld, de nachtmerries van de diverse in het laboratorium verblijvende patiënten, de humoristische scène van de echtgenoot die twijfelt aan de trouw van zijn vrouw, de erotisch getinte droom van hoofdpersoon Alex met een van de vrouwelijke wetenschappers… het zal duidelijk zijn dat de droomwerelden van de diverse personen in deze film een grote rol binnen het verhaal spelen. Een interessant uitgangspunt weliswaar, en de vormgeving van de diverse droomwerelden zijn aardig en onderhoudend uitgewerkt, maar het is de vraag of het genoeg is of dat het niet een te zwevend gedoe blijft om de kijker een hele film te binden. Zeker als de film relatief lang in de diverse experimenten blijft hangen. Juist als je je gaat afvragen wat deze film meer te bieden heeft dan alleen een vrij aardig verhaal over een onderzoek naar een middel tegen nachtmerries, komen de boze bedoelingen van deze en gene naar voren en blijkt dat er zelfs zaken als ontwapening en wereldvrede een rol te gaan spelen bij de ontwikkelingen die in het verschiet liggen.

Hiermee wordt ook de gedateerdheid van de film duidelijk. Het verhaal speelt zich af tijdens de Koude Oorlog, wat ook wordt aangegeven door de nachtmerries van de president en zijn gepraat over ‘…this nucleair madness has to end… disarmourment deal with the Russians…’. Vergeet bij deze film uit 1984 termen als Glasnost en Perestrojka dus maar, want de Russen worden hier nog volop als bedreiging gezien. Voorspelbaar genoeg vallen daarmee de bedoelingen van de president verkeerd bij de hoge overheidspiet Bob Blair die toevallig ook aan het hoofd van het droomonderzoek staat. Aangezien hij toch al snode plannen aangaande de resultaten met deze experimenten had, kan dit mooi gecombineerd worden met een plot waarbij hij de vreedzame bedoelingen van de president probeert te dwarsbomen. Als gevolg daarvan krijgt de film in dit stadium een meer dan voorheen thrillerachtige aard met de daarbij gepaard gaande actie en spanning wanneer Alex zowel zijn eigen leven als dat van de president in gevaar ziet komen. Let hierbij niet teveel op de gaten in het verhaal (waarom gebruikt Alex zijn paranormale gaven niet om achter de plannen van Blair en diens handlangers te komen wanneer de nodige duistere ontwikkelingen zich beginnen voor te doen? Hoe weet horrorschrijver Charlie Prince zoveel over Blair’s organisatie en diens boze bedoelingen? Hoe hebben Blair’s agenten Alex zo snel na zijn ontsnapping weer gevonden? Waarom zou iemand werkelijk sterven als hij dat droomt?), want het is mede daardoor dat dit tweede deel van de film met meerdere achtervolgingen, narrow-escapes en confrontaties van uiteenlopende aard als het meest geslaagde en onderhoudende deel overkomt. Alleen wel wat jammer dat de rollen van Christopher Plummer en vooral die David Patrick Kelly in het geheel wat beperkt naar voren komen, want zoals in menig film zijn het ook hier de optredens van de boosdoeners die het meest tot de verbeelding spreken en die het meest memorabel van aard zijn.

Ook de gedateerdheid van de speciale effecten valt op. Niet zo vreemd overigens, inmiddels meer dan twintig jaar na dato. Maar de effecten hebben daarmee juist wel hun charmes en doen, tezamen met de gedateerdheid van het verhaal zelf, niet zozeer afbreuk aan het geheel maar komen des te meer als sfeerverhogend over. Dit kan niet altijd gezegd worden van de muziek die bij diverse ontwikkelingen nog weleens overtrokken overkomt. Door de mix van verschillende ingrediënten tenslotte, is het niet makkelijk om deze film in een specifieke categorie in te delen. Science-fiction, actie, avontuur, horror, thriller, de nodige liefdesperikelen tussendoor…er komt van alles in meer of mindere mate aan bod. Maar het een en ander is wel in dusdanige verhoudingen op elkaar afgestemd om van deze film voor het nodige vermaak een aardig tussendoortje te maken.

Frans Buitendijk