Dumbland (2002)
Regie: David Lynch | 34 minuten | animatie, korte film
Iedereen is bekend met het werk van David Lynch. De televisieserie “Twin Peaks” was in de jaren negentig een enorme culthit. Een andere hit was de muziek van de serie dat als sample werd gebruikt in het housenummer ‘Go’ van Moby: het stond negen weken in de Top 40 met als hoogste notering nummer zes.
Maar terug naar de films. Voor wie het mysterieuze drama ‘Blue Velvet’ (1986) gemist heeft en zelfs het passievolle thriller ‘Wild at Heart’ (1990), kon met ‘Twin Peaks’ voor het eerst kennis maken met de absurde fantasieën die Lynch tot surrealistische films verwerkt. De thema’s seks, geweld en parallelle werelden komen later ook terug in ‘Lost Highway’ (1997) en ‘Mulholland Drive’ (2001).
Wat niet iedereen weet is dat David Lynch onder andere ook kunstschilder en striptekenaar is. Ooit begonnen op de kunstacademie, ontdekte hij het medium film waarna hij in Los Angeles een filmopleiding ging volgen. Zo vreemd is het dus niet dat hij in 2002 een serie animatiefilmpjes maakte onder de noemer ‘Dumbland’. Lynch tekende niet alleen alles op de computer met zijn muis, ook verzorgde hij de stemmen en de achtergrondgeluiden. Volgens Lynch was dit in 2002 de toekomst van internet. De acht zwart-wit filmpjes waren online te bekijken maar zijn later ook op DVD uitgekomen. Zowel de inhoud als uitvoering zijn opzettelijk rauw uitgevoerd met als onderwerp een domme, kalende man die permanent zijn mond open heeft staan.
De hoofdpersoon, bij deze Mister Dumbland gedoopt, heeft een hysterische vrouw en een zenuwachtig kind die hem constant irriteren. Daarnaast komt hij in aanraking met de buurman, de huisarts, een vriend, een onbekende man met een stok in zijn mond en mieren. Iedere aflevering springt Mister Dumbland uit zijn vel maar dat loopt niet altijd goed af. Je zou zelf ook gek worden als je in zijn schoenen zou staan.
Veel gesproken wordt er niet en als er al tekst is, wordt deze veelvuldig herhaald. In aflevering zes ‘My Teeth Are Bleeding’ zegt het zoontje dit zinnetje zeker dertig keer achter elkaar. De tanden van het kindje bloeden omdat hij (of zij?) al een hele poos op een trampoline in de huiskamer springt. In deze huiskamer staat ook de televisie aan met een agressieve bokswedstrijd op, en zit zijn hysterisch gillende vrouw in een stoel met haar handen in het haar. Buiten raast het drukke verkeer voorbij. De spanning hangt in de lucht, geen wonder dat hij woest wordt op de vlieg die ineens voor zijn neus opdoemt. En daar zit ook meteen de grap. Hij laat zich de hyperactiviteit van zijn kind en de zenuwen van zijn vrouw aanwaaien en kiest ervoor om te wonen aan een drukke straat en te kijken naar agressieve televisie. Maar een irritante vlieg kan hem gek maken en uit zijn vel doen springen.
De acht afleveringen van ‘Dumbland’ zijn bizar, lachwekkend, triest, gewelddadig en ja, dom. De filmpjes zijn simpele zwarte lijnen op een witte achtergrond. Waar mogelijk wordt er geslagen en scheten gelaten. Aflevering één ‘Neighbor’ lijkt nog redelijk vriendelijk als Mister Dumbland over het hek een praatje maakt met de buurman, totdat de buurman zijn eend voorstelt en zijn arm eraf valt…
Als fan van het werk van David Lynch is het zeker de moeite waard om deze korte filmpjes te bekijken. Ook voor niet-fans kan ‘Dumbland’ lollig zijn, zolang je van grove humor houdt. Met ‘Dumbland’ kan je je gedachten even verzetten en lekker dom hardop mee lachen. Wie kan dat niet af en toe goed gebruiken?
Barbara Plasmans