Eat Sleep Die – Äta sova dö (2012)

Regie: Gabriela Pichler | 103 minuten | drama | Acteurs: Nermina Lukac, Milan Dragisic, Jonathan Lampinen, Peter Fält, Ruzica Pichler, Nils Addo, Britt Ahlberg, Mikael Andersson, Elin Berg, Isa Hansen, Rolf Jönsson

Raša, een adolescent van Montenegrijnse afkomst (amateuractrice Nermina Lukac), woont in bij haar behoeftige vader (Milan Dragišic) in een Zweeds stadje dat ook in de Nederlandse provincie herkenning zou kunnen oproepen. Er is niet veel te beleven, behalve de kermis en het opknappen van tweedehands auto’s, en velen werken in de plaatselijke fabriek – toch zeker de immigranten. Raša spreekt perfect Zweeds, is altijd goedgemutst en werkt hard.

Dan gebeurt er iets anders herkenbaars. Ongeacht leeftijd en prestaties wordt een deel van de fabrieksarbeiders – waaronder Raša – ontslagen, met de bekende krokodillentranen van de directie, en het ontluisterende feit dat in een van de rijkste westerse landen klaarblijkelijk wel geld klaarligt voor truttige re-integratiecursussen inclusief midgetgolf, maar een zinvolle dagbesteding tegen betaling er niet inzit voor de al niet ondernemende getroffenen.

Raša is een archetypisch slachtoffer van het moderne kapitalisme: allochtoon, lager opgeleid, fysiek onaantrekkelijk en sociaal onbekwaam. U voelt de sympathy vote al hangen? Helemaal terecht, en als zij [spoiler] eenmaal liegt over een rijbewijs om een baantje te krijgen, kan zij al helemaal geen kwaad meer doen in deze film met documentaire-achtige allure. Toch blijft ‘Eat Sleep Die’ (de titel slaat op een familiediscussie over afwachten dan wel het lot in eigen hand nemen) hangen in de goede bedoelingen van het sociaal pamflet. Pichler toont zich een goede acteursregisseur, zij schiet echter tekort waar het dramatische verdieping betreft.

De film is een snapshot uit Raša’s laatste jeugdjaren, maar de toekomst van het moedig vertolkte hoofdpersonage – een ‘Rosetta light’ – wordt ons onthouden. Raša en – uiteindelijk de belangrijkste persoon – de kijker, maken te weinig ontwikkeling door in de anderhalf uur van ‘Eat Sleep Die’. Aan echte Raša’s zou deze film sowieso niet besteed zijn; misschien wel aan hen die vinden dat hun lot aandacht verdient.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 5 september 2013
DVD-release: 9 januari 2014