Echoes of War (2004)

Regie: Joop van Wijk | 70 minuten | documentaire | Met: kinderen uit Afghanistan, Colombia, Sierra Leone en New York

Nancy Barron schreef in 1994 het kinderboek “A little elephant finds his courage”. Filmmaker Joop van Wijk zag in Uganda hoe Nancy het boek gebruikte bij haar werk met groepen kinderen en vrouwen. Haar boekje inspireerde kinderen over hun herinneringen te vertellen. Hij besloot het verhaal te gebruiken als inspiratiebron voor een film. ‘Echoes of War’ heeft als doelgroep jongvolwassenen vanaf 16 jaar en wil aandacht creëren voor de maatschappelijke relevantie van het probleem.

In het boek staat Baba centraal: een kleine dappere olifant die zijn vader in de jungle verliest. Door het verhaal van Baba, die in zijn strijd om te overleven allerlei situaties moet overwinnen, aan kinderen voor te lezen kunnen de kinderen over hun eigen ervaringen praten. Dit helpt hen om dat wat is gebeurd een plek te geven en ook om ervaringen te delen met anderen. Dit boek wordt inmiddels over de hele wereld gebruikt als uitgangspunt voor gesprekken met kinderen (en volwassenen, meestal vrouwen) over hun ervaringen met verlies en hoe zij hun leven verder oppakken. Zo worden kinderen gestimuleerd te spreken over nare ervaringen en zoeken zij naar een oplossing voor de toekomst.

De film ‘Echoes of War’ combineert animatie van het leesboek met reacties van kinderen uit Sierra Leone, Afghanistan, Colombia en New York. Als een meisje uit Sierra Leone luistert naar Babas relaas, fluistert zij zacht: Dat gebeurde mij ook.  Ze vertelt daarna op indringende wijze wat haar allemaal overkwam. Ze toont tevens een kracht, waaruit hoop voor de toekomst spreekt. De film laat de kijker intens meevoelen met jongens en meisjes die ongevraagd deel uitmaken van allerlei verschrikkingen. Geweld komt zeker niet uitsluitend in de bekende oorlogsgebieden voor. In de film zie je ook  kinderen die een vader of moeder hebben verloren bij de aanslag op de Twin Towers in New York. Dan blijkt ook dat hun ervaringen in wezen veel overeenkomsten vertonen. Ook al verschillen hun leefsituaties sterk, zij hebben ook ingrijpende traumatische ervaringen door geweld.

Ondanks alle nare ervaringen en verhalen van de kinderen is het een film die ontroert en die bij alle ellende juist ook weer hoopvol maakt. Het is een film die registreert en verder niet oordeelt en een film waar je met je – niet al te jonge  kinderen naar toe moet gaan. De kracht die deze kinderen uitstralen sprankelt van het scherm, het is mooi en droef tegelijk. Juist de afwisseling van levensverhalen van de kinderen met het tekenfilmverhaal maakt het een gevoelig en integer gefilmd portret en laat de film ook zien dat deze kinderen de echte helden zijn. Van hen gaat een krachtige oproep tot vrede uit.

Rob Veerman

Waardering: 4

Bioscooprelease: 8 september 2005